Ο κ. Αντώνης Πανέρας είναι ένας από τους πιο δραστήριους κτηνοτρόφους στο νησί.
Οι επαγγελματικές του δραστηριότητες επεκτείνονται όχι μόνο στην κτηνοτροφική μονάδα αλλά και στο γνωστό παραδοσιακό κρεοπωλείο. Επίσης ως οικογένεια απασχολείται και με τον τουρισμό με ενοικιαζόμενα δωμάτια. Ο κ. Αντώνης Πανέρας έχει σπουδάσει στην Αθήνα και επέστρεψε στο νησί όπου ζει και δραστηριοποιείται επαγγελματικά με επιτυχία αρκετά χρόνια. Είχε εκλεγεί επίσης στο κοινοτικό συμβούλιο και για όλους αυτούς τους λόγους η άποψή του έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη και προοπτική του νησιού μας είπε:
“Το κύριο σημείο ανάπτυξης είναι η κατασκευή σωστού λιμανιού και οι τακτικές συγκοινωνίες. Χωρίς σωστό λι-μάνι δεν μπορεί να αναπτυχθούν οι επιχειρήσεις που βασίζονται στο εμπόριο και τις μεταφορές. Για να αντιληφθείτε το πρόβλημα θα σας πω σαν παράδειγμα το τι μου συνέβη πρόσφατα. Είχα κλείσει 15 μέρες πριν θέση στο καράβι για να μεταφέρω τα πρόβατα για να πουληθούν. Δύο μέρες πριν και αφού το φορτηγό ήταν έτοιμο και τα ζωντανά φορτωμένα και πήρα τηλέφωνο το πρακτορείο για να επιβεβαιώσω τη μεταφορά, μου είπαν μετά λύπης τους ότι δεν υπήρχε θέση για φορτηγό. Αυτό καταλαβαίνετε ότι σήμαινε όχι μόνο χαμέ-νο χρόνο και καθυστέρηση αλλά επίσης ότι δημιουργούσε μεγάλο οικονομικό πρόβλημα και πρόβλημα ασυνέπειας απέναντι στους πελάτες μου, χαμένα μεροκάματα όλων των ανθρώπων που εμπλέκονταν στην συγκεκριμένη μεταφορά αλλά και μεγάλη ταλαιπωρία για τα ζωντανά που ήταν κλεισμένα μέσα στο φορτηγό.
Δεν το δέχτηκα, επέμεινα και έφτασα να απειλήσω ότι θα καταγγείλω το γεγονός στις φιλοζωϊκές οργανώσεις.
Αυτό το τελευταίο φαίνεται προβλημάτισε τους υπεύθυνους και ως δια μαγείας βρέθηκε τελικά θέση την τελευταία στιγμή για το φορτηγό και έγινε έγκαιρα η μεταφορά.
Να τονίσω ότι αυτό δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό αλλά παρόμοια γεγονότα αλλά και οι κακοκαιρίες μας ταλαιπωρούν συχνά. Η κατασκευή νέου λιμανιού και οι τακτικές συγκοινωνίες είναι το κυριότερο σημείο ανάπτυξης του νησιού μας”.
Συνέντευξη από Γ.Σ.
Tuesday 6 January 2009
Ο θαλάσσιος πλούτος του νησιού
Ο Άγιος Ευστράτιος είναι νησί του Β.Α. Αιγαίου που χαρακτηρίζεται από μοναδική φυσική ομορφιά και ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον λόγω της γεωγραφικής του θέσης στο κέντρο του Αιγαίου. Εξαιτίας της φυσικότητας των οικοτόπων που φιλοξενεί, ολόκληρο το νησί μαζί με την παράκτια θαλάσσια ζώνη (12% της συνολικής έκτασης), έχει ενταχθεί ως “Τόπος Κοινοτικής Σημασίας” (Site of Community Interest) στο ελληνικό δίκτυο “Φύση (Natura) 2000” (κωδικός GR4110002).
Ωστόσο, ελάχιστες έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στην περιοχή και κυρίως στο θαλάσσιο τμήμα της.
Έτσι, το καλοκαίρι του 2008 ξεκίνησε μία προσπάθεια για την καταγραφή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας (δηλαδή του πλούτου των διαφορετικών ειδών και οικοσυστημάτων) του νησιού. Η μελέτη πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Διπλωματικής Εργασίας της φοιτήτριας Έλενας Ακριτοπούλου και με τη βοήθεια του Ωκεανογράφου-Περιβαλλοντολόγου Βασίλη Γεροβασιλείου, υπό την επίβλεψη του Αναπληρωτή Καθηγητή θαλάσσιας βιολογίας Δρόσου Κουτσούμπα από το Τμήμα Επιστημών της Θάλασσας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το συγκεκριμένο πανεπιστημιακό τμήμα έχει έδρα στη γειτονική Μυτιλήνη της Λέσβου και τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται έντονα στην ευ-ρύτερη περιοχή του Β.Α. Αιγαίου και όχι μόνο, σε θέματα εκτίμησης της οικολογικής κατάστασης, ολοκληρωμένης μελέτης και διαχείρισης της παράκτιας ζώνης και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Η καταγραφή της βιοποικιλότητας και η εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης αποτελεί θεμελιώδες πρωταρχικό βήμα για το σωστό σχεδιασμό της ορθολογικής διαχείρισης και βιώσιμης ανάπτυξης μιας περιοχής. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης μελέτης πραγματοποιείται έρευνα πεδίου με τη συλλογή δειγμάτων και λήψη υποβρύχιων φωτογραφιών με τη βοήθεια αυτόνομης κατάδυσης (SCUBA diving) και υποθαλάσσιες περιηγήσεις με μάσκα και αναπνευστήρα (snorkeling).
Επίσης, με την πολύτιμη συνεργασία κατοίκων (επαγγελματιών και ερασιτεχνών αλιέων) του νησιού συγκεντρώνονται πληροφορίες σχετικά με τον πλούτο ειδών και ενδιαιτημάτων (π.χ. φυκιάδες - “λιβάδια Ποσειδώνιας”, ύφαλοι και σπήλαια).
Σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη βιοποικιλότητα της ευρύτερης θαλάσσιας περιοχής και από μεγαλύτερα βάθη μας παρέχουν επίσης τα απορριπτόμενα παραλιεύματα (π.χ. ψάρια, αχινοί, γοργονίες και σχηματισμοί ασβεστολιθικών ροδοφυκών - “τραγάνες”) από τα δίχτυα των ψαράδων της περιοχής.
Από την ανασκόπηση προηγούμενων ερευνών, σε συνδυασμό με τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης προ-κύπτει ότι ο Άγιος Ευστράτιος φιλοξενεί πλούσια θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα και μοναδικά οικοσυστήματα (π.χ. σπήλαια).
Πέρα όμως από την επιστημονική πλευρά, ο βυθός του νησιού παρουσιάζει μεγάλο καταδυτικό ενδιαφέρον (π.χ. διαύγεια νερού, θαλάσσια ζωή, γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά). Έτσι, δίνεται η δυνατότητα για την ανάπτυξη νέ-ων μορφών “οικοτουρισμού” (π.χ. θα-λάσσιος αλιευτικός και καταδυτικός τουρισμός), που μπορούν να αναδείξουν την περιοχή και να επιφέρουν σημαντικά έσοδα.
Όπως αναγνωρίζεται διεθνώς, ένα τέτοιο εγχείρημα θα πρέπει να γίνει στο πλαίσιο της “Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης”, δηλαδή ανάπτυξη με σεβασμό στις φυσικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των παράκτιων περιοχών αλλά και εξασφάλιση όλων των προϋποθέσεων για οικονομική και κοινωνική ευημερία. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί ο σωστός σχεδιασμός με βασικό άξονα τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων προστασίας και τη συμβολή των επιστημόνων (π.χ. πανεπιστημιακούς ερευνητικούς φορείς) σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία.
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τους κατοίκους του νησιού, τον Σύλλογο των Απανταχού Αγιοευστρατιτών, την Κοινότητα και τις Λιμενικές Αρχές για τη βοήθεια και την πολύτιμη υποστήριξη.
Της Έλενας Ακριτοπούλου
Ωστόσο, ελάχιστες έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στην περιοχή και κυρίως στο θαλάσσιο τμήμα της.
Έτσι, το καλοκαίρι του 2008 ξεκίνησε μία προσπάθεια για την καταγραφή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας (δηλαδή του πλούτου των διαφορετικών ειδών και οικοσυστημάτων) του νησιού. Η μελέτη πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Διπλωματικής Εργασίας της φοιτήτριας Έλενας Ακριτοπούλου και με τη βοήθεια του Ωκεανογράφου-Περιβαλλοντολόγου Βασίλη Γεροβασιλείου, υπό την επίβλεψη του Αναπληρωτή Καθηγητή θαλάσσιας βιολογίας Δρόσου Κουτσούμπα από το Τμήμα Επιστημών της Θάλασσας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το συγκεκριμένο πανεπιστημιακό τμήμα έχει έδρα στη γειτονική Μυτιλήνη της Λέσβου και τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιείται έντονα στην ευ-ρύτερη περιοχή του Β.Α. Αιγαίου και όχι μόνο, σε θέματα εκτίμησης της οικολογικής κατάστασης, ολοκληρωμένης μελέτης και διαχείρισης της παράκτιας ζώνης και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Η καταγραφή της βιοποικιλότητας και η εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης αποτελεί θεμελιώδες πρωταρχικό βήμα για το σωστό σχεδιασμό της ορθολογικής διαχείρισης και βιώσιμης ανάπτυξης μιας περιοχής. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης μελέτης πραγματοποιείται έρευνα πεδίου με τη συλλογή δειγμάτων και λήψη υποβρύχιων φωτογραφιών με τη βοήθεια αυτόνομης κατάδυσης (SCUBA diving) και υποθαλάσσιες περιηγήσεις με μάσκα και αναπνευστήρα (snorkeling).
Επίσης, με την πολύτιμη συνεργασία κατοίκων (επαγγελματιών και ερασιτεχνών αλιέων) του νησιού συγκεντρώνονται πληροφορίες σχετικά με τον πλούτο ειδών και ενδιαιτημάτων (π.χ. φυκιάδες - “λιβάδια Ποσειδώνιας”, ύφαλοι και σπήλαια).
Σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη βιοποικιλότητα της ευρύτερης θαλάσσιας περιοχής και από μεγαλύτερα βάθη μας παρέχουν επίσης τα απορριπτόμενα παραλιεύματα (π.χ. ψάρια, αχινοί, γοργονίες και σχηματισμοί ασβεστολιθικών ροδοφυκών - “τραγάνες”) από τα δίχτυα των ψαράδων της περιοχής.
Από την ανασκόπηση προηγούμενων ερευνών, σε συνδυασμό με τα πρώτα αποτελέσματα της μελέτης προ-κύπτει ότι ο Άγιος Ευστράτιος φιλοξενεί πλούσια θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα και μοναδικά οικοσυστήματα (π.χ. σπήλαια).
Πέρα όμως από την επιστημονική πλευρά, ο βυθός του νησιού παρουσιάζει μεγάλο καταδυτικό ενδιαφέρον (π.χ. διαύγεια νερού, θαλάσσια ζωή, γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά). Έτσι, δίνεται η δυνατότητα για την ανάπτυξη νέ-ων μορφών “οικοτουρισμού” (π.χ. θα-λάσσιος αλιευτικός και καταδυτικός τουρισμός), που μπορούν να αναδείξουν την περιοχή και να επιφέρουν σημαντικά έσοδα.
Όπως αναγνωρίζεται διεθνώς, ένα τέτοιο εγχείρημα θα πρέπει να γίνει στο πλαίσιο της “Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παράκτιας Ζώνης”, δηλαδή ανάπτυξη με σεβασμό στις φυσικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των παράκτιων περιοχών αλλά και εξασφάλιση όλων των προϋποθέσεων για οικονομική και κοινωνική ευημερία. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί ο σωστός σχεδιασμός με βασικό άξονα τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων προστασίας και τη συμβολή των επιστημόνων (π.χ. πανεπιστημιακούς ερευνητικούς φορείς) σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία.
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τους κατοίκους του νησιού, τον Σύλλογο των Απανταχού Αγιοευστρατιτών, την Κοινότητα και τις Λιμενικές Αρχές για τη βοήθεια και την πολύτιμη υποστήριξη.
Της Έλενας Ακριτοπούλου
η κτηνοτροφία αναπτύσσεται στο νησί
Συνάντησα τον κ. Δημήτρη Καπέλα στο καθαρό και περιποιημένο καλύβι του στη Μικρή Παναγιά. Με υποδέχτηκε όπως πάντα φιλικός, ευγενικός και χαμογελαστός. Μου πρόσφερε δροσερό νερό και απάντησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις ερωτήσεις μου.
“Στο νησί αυτή την περίοδο δραστηριοποιούνται δέκα περίπου μαντριά από τα 170 που υπήρχαν παλαιότερα.
Εκτός από εμάς, απόμειναν ο Γιάννης Μωρές, η Μάλαμα, ο Προκόπης, ο Γιάννης Κουτσουρίδης, ο Κώστας Γιάννος, ο Οδυσσέας, ο Αντώνης Πανέρας, ο Λημνιός, η Μαρίκα Αγαπητού, η Ζωή και ο Αργύρης και κάνα δυό ακόμα με οικόσιτα ζώα.
Εκτρέφονται λίγες χιλιάδες ζώα κυρίως πρόβατα, λιγότερα κατσίκια και μερικά μοσχάρια.
Εγώ ξεκίνησα σ΄αυτή την περιοχή γύρω από τη Μικρή και τη Μεγάλη Παναγιά από το 1952 και νοικιάζω σήμερα περίπου 6000 στρέμματα που τα έ-χουμε περιφράξει με προσωπική μας εργασία. Ένα μεγάλο μέρος των κτημάτων αυτών είναι ιδιοκτησία της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ό-ρους.
Συνεργαζόμαστε με τον γιο μου Κώστα που ενδιαφέρεται γι’ αυτή τη σκληρή δουλειά, δεν ξέρω όμως μέχρι πότε. Ο Κώστας, ήταν για πολλά χρόνια και πρόεδρος του αγροτοκτηνοτροφικού συνεταιρισμού.
Η παραγωγή που μας αποφέρει κάποιο κέρδος είναι το κρέας των προβάτων. Τα τυριά όλα, κεφαλοτύρια και σαλαμούρα που παράγουμε, τα δίνουμε για τα ενοίκια. Το μαλλί των προβάτων που κάποτε είχε μία υπολογίσιμη οικονομική αξία σήμερα απλώς το ανταλάσσω με καλαμπόκι για να ταΐζω τις κότες. Ένα τσουβάλι μαλλί 55 κιλών περίπου, με ένα τσουβάλι καλαμπόκι 40 κιλών. Δεν συμφέρει ούτε από άποψη οικονομική, ούτε από χρόνο και κόπο αλλά λυπάμαι τα ζώα να είναι μέσα στο καλοκαίρι ακούρευτα και να ταλαιπωριούνται.
Φέτος οι τιμές που πουλήσαμε τα ζώα ήταν ιδιαίτερα χαμηλές. Το ζων βάρος αγοράστηκε μόνο 1,5 ευρώ το κιλό για το πρόβατο, ενώ το κατσίκι ακόμα λιγότερο: 1,3 ευρώ. Στον καταναλωτή φθάνει να πουλιέται 8 και 9 ευρώ το κιλό. Επιπλέον ζούμε σε μία αβεβαιότητα καθώς τα κατσίκια που πουλιώνται συνήθως το Μάϊο, φέτος είχαμε φθάσει στον Ιούλιο και δεν είχαν ακόμα πουληθεί. Οι τιμές μας παραμένουν χαμηλά, υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός από τα εισαγώμενα από Βουλγαρία ή Αλβανία που το κρέας ολόκληρου του πρόβατου πωλείται 3 ή 4 ευρώ.
Εμείς αναγκαζόμαστε να πουλάμε νωρίς και το Υπουργείο Εμπορίου ανακοινώνει τις τιμές μετά. Έχουμε μεγάλα έξοδα, ζωοτροφές και άλλα καθώς το χορτάρι είναι πλέον λιγοστό.
Παλαιότερα οι κάτοικοι έσπερναν κου-κιά, φάβα, φασούλια, ρεβίθια, σιτάρια. Τώρα δεν καλλιεργεί κανένας και τα αγοράζουμε όλα.
Ο τόπος είναι μικρός, νερά πια βρίσκονται μόνο με γεωτρήσεις, δύο χρο-νιές έχει να βρέξει καλά και τα νέα παιδιά θέλουν να φύγουν. Δίνουν επιδοτήσεις και δάνεια για σύγχρονες κτηνοτροφικές μονάδες αλλά ορισμένοι που τα πήρανε μου φαίνονται μετανοιωμένοι.
Το 2013 κόβονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση οι επιδοτήσεις για αγρότες και κτηνοτρόφους και δεν ξέρω πόσοι από εμάς θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε με καλές προοπτικές”.
Δε δέχτηκε με κανένα τρόπο να φύγω με άδεια χέρια. Με φίλεψε με ό,τι του βρισκόταν, ολόφρεσκα αυγά, τυρί, ντομάτες, πιπεριές από το μπαξέ του, αγνά αγιοστρατίτικα προϊόντα από τον ιδρώτα και το μεράκι εργατικών και τίμιων ανθρώπων.
“Στο νησί αυτή την περίοδο δραστηριοποιούνται δέκα περίπου μαντριά από τα 170 που υπήρχαν παλαιότερα.
Εκτός από εμάς, απόμειναν ο Γιάννης Μωρές, η Μάλαμα, ο Προκόπης, ο Γιάννης Κουτσουρίδης, ο Κώστας Γιάννος, ο Οδυσσέας, ο Αντώνης Πανέρας, ο Λημνιός, η Μαρίκα Αγαπητού, η Ζωή και ο Αργύρης και κάνα δυό ακόμα με οικόσιτα ζώα.
Εκτρέφονται λίγες χιλιάδες ζώα κυρίως πρόβατα, λιγότερα κατσίκια και μερικά μοσχάρια.
Εγώ ξεκίνησα σ΄αυτή την περιοχή γύρω από τη Μικρή και τη Μεγάλη Παναγιά από το 1952 και νοικιάζω σήμερα περίπου 6000 στρέμματα που τα έ-χουμε περιφράξει με προσωπική μας εργασία. Ένα μεγάλο μέρος των κτημάτων αυτών είναι ιδιοκτησία της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ό-ρους.
Συνεργαζόμαστε με τον γιο μου Κώστα που ενδιαφέρεται γι’ αυτή τη σκληρή δουλειά, δεν ξέρω όμως μέχρι πότε. Ο Κώστας, ήταν για πολλά χρόνια και πρόεδρος του αγροτοκτηνοτροφικού συνεταιρισμού.
Η παραγωγή που μας αποφέρει κάποιο κέρδος είναι το κρέας των προβάτων. Τα τυριά όλα, κεφαλοτύρια και σαλαμούρα που παράγουμε, τα δίνουμε για τα ενοίκια. Το μαλλί των προβάτων που κάποτε είχε μία υπολογίσιμη οικονομική αξία σήμερα απλώς το ανταλάσσω με καλαμπόκι για να ταΐζω τις κότες. Ένα τσουβάλι μαλλί 55 κιλών περίπου, με ένα τσουβάλι καλαμπόκι 40 κιλών. Δεν συμφέρει ούτε από άποψη οικονομική, ούτε από χρόνο και κόπο αλλά λυπάμαι τα ζώα να είναι μέσα στο καλοκαίρι ακούρευτα και να ταλαιπωριούνται.
Φέτος οι τιμές που πουλήσαμε τα ζώα ήταν ιδιαίτερα χαμηλές. Το ζων βάρος αγοράστηκε μόνο 1,5 ευρώ το κιλό για το πρόβατο, ενώ το κατσίκι ακόμα λιγότερο: 1,3 ευρώ. Στον καταναλωτή φθάνει να πουλιέται 8 και 9 ευρώ το κιλό. Επιπλέον ζούμε σε μία αβεβαιότητα καθώς τα κατσίκια που πουλιώνται συνήθως το Μάϊο, φέτος είχαμε φθάσει στον Ιούλιο και δεν είχαν ακόμα πουληθεί. Οι τιμές μας παραμένουν χαμηλά, υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός από τα εισαγώμενα από Βουλγαρία ή Αλβανία που το κρέας ολόκληρου του πρόβατου πωλείται 3 ή 4 ευρώ.
Εμείς αναγκαζόμαστε να πουλάμε νωρίς και το Υπουργείο Εμπορίου ανακοινώνει τις τιμές μετά. Έχουμε μεγάλα έξοδα, ζωοτροφές και άλλα καθώς το χορτάρι είναι πλέον λιγοστό.
Παλαιότερα οι κάτοικοι έσπερναν κου-κιά, φάβα, φασούλια, ρεβίθια, σιτάρια. Τώρα δεν καλλιεργεί κανένας και τα αγοράζουμε όλα.
Ο τόπος είναι μικρός, νερά πια βρίσκονται μόνο με γεωτρήσεις, δύο χρο-νιές έχει να βρέξει καλά και τα νέα παιδιά θέλουν να φύγουν. Δίνουν επιδοτήσεις και δάνεια για σύγχρονες κτηνοτροφικές μονάδες αλλά ορισμένοι που τα πήρανε μου φαίνονται μετανοιωμένοι.
Το 2013 κόβονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση οι επιδοτήσεις για αγρότες και κτηνοτρόφους και δεν ξέρω πόσοι από εμάς θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε με καλές προοπτικές”.
Δε δέχτηκε με κανένα τρόπο να φύγω με άδεια χέρια. Με φίλεψε με ό,τι του βρισκόταν, ολόφρεσκα αυγά, τυρί, ντομάτες, πιπεριές από το μπαξέ του, αγνά αγιοστρατίτικα προϊόντα από τον ιδρώτα και το μεράκι εργατικών και τίμιων ανθρώπων.
Δώμα
Ένα χαρακτηριστικό στοιχείο παραδοσιακής αγιοστρατίτικης αρχιτεκτονικής που χρησιμοποιείτο κυρίως στα καλύβια ή-ταν οι επίπεδες στέγες, το δώμα, φτιαγμένες με τον εξής τρόπο: Πάνω στους τέσσερις πέτρινους τοίχους στήριζαν ξύλινα δοκάρια (λεπτούς κορμούς ή μακριά ίσια κλαριά). Μετά βάζανε σταυρωτά στα δοκάρια ένα στρώμα καλάμια, πάνω στα καλάμια βάζανε ένα στρώμα "αστουβιά" (τον αγκαθωτό θάμνο που αλλού τον λένε και αφάνα) κατόπιν ένα στρώμα "κουμδιά" δηλαδή ξερά φύκια που τα ξεβράζει η θάλασσα (είναι οι γνωστές ποσειδωνίες που μοιάζουν με κορδέλες) και μετά μία στρώση χώμα από το Αλωνίτσι που είναι αρκετά στεγανό. Αυτή όλη η κατασκευή με φυσικά αγιοστρατίτικα υλικά έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη στεγανότητα και τη θερμομόνωση - δροσιά το καλοκαίρι και ζέ-στη το χειμώνα. Η αντοχή στο χρόνο είναι αξιοθαύμαστη. Η στέγη της φωτογραφίας είναι κατασκευασμένη πάνω από 40 χρόνια!
Γ.Σ.
Γ.Σ.
Για την ανάπτυξη του νησιού μας
Ο Άγιος Ευστράτιος λόγω της θέσης του, της μόνιμης έλλειψης καλής ακτοπλοϊκής σύνδεσης με την υπόλοιπη Ελλάδα και της εν γένει έλλειψης πολιτικής για την ανάπτυξη των νησιών της “άγονης γραμμής” από πλευράς κυβερνήσεων, δεν έχει ουσιαστικά αλλάξει μορφή τις τελευταίες δεκαετίες. Η τουριστική ανάπτυξη έχει περιοριστεί σε λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια και στην προσέλευση μερικών δεκάδων ελεύθερων κατασκηνωτών τους θερινούς μήνες. Η ύπαιθρος του έχει μείνει σχεδόν αναλλοίωτη.
Όσο δυσάρεστα και αν είναι τα παραπάνω για την τοπική οικονομία, επέτρεψαν στο νησί μας να διατηρήσει ένα χαρακτήρα και ένα φυσικό πλούτο που σπανίζει. Πάνω σε αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να στη-ριχθεί μια ανάπτυξη που θα κρατήσει και θα επαναφέρει τους νέους Αγιοστρατίτες στον τόπο τους με προοπτικές να κάνουν οικογένεια και να αποκτήσουν ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο στον τόπο των προγόνων τους.
Πιστεύω πως η ανάπτυξη του νησιού πρέπει να έχει ως προτεραιότητα τη διατήρηση του χαρακτήρα του νησιού και του φυσικού του πλούτου και θα πρέπει να βασιστεί σε δύο κύριους άξονες:
Ο πρώτος είναι η βιολογική κτηνοτροφία. Αυτή τη στιγμή στο νησί μας ζουν από την κτηνοτροφία περίπου 10 οικογένειες με περίπου 500 ζωντανά (πρόβατα, κατσίκες και μοσχάρια) η κάθε μια. Από τα ζωντανά αυτά αγοράζονται κάθε χρόνο περίπου 1000 μικρά από διάφορους εμπόρους κρεάτων σε τιμές που ουσιαστικά αφήνουν τους ντόπιους κτηνοτρόφους να βασίζονται στις κρατικές επιδοτήσεις για να επιβιώσουν. Ως πότε;
Τα ζωντανά του νησιού μας θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως βιολογικά ανωτέρας ποιότητας για τους εξής λόγους. Καταρχήν, είναι όλα ελευθέρας βοσκής και βόσκουν σε παρθένα εδάφη χωρίς ίχνος μόλυνσης. Επίσης, λόγω του μικρού υψόμετρου του νησιού μας, η αλμύρα της θάλασσας μέσω της βοσκής δίνει στο κρέας μια φυσική νοστιμιά που το ξεχωρίζει από τα άλλα. Τέλος και ίσως σημαντικότερο, εδώ και πάρα πολλά χρόνια δεν γίνεται εισαγωγή ζωντανών εκτός νησιού, γεγονός που αποτρέπει την εμφάνιση διαφόρων νόσων στα ντόπια κοπάδια. Για να γίνει σωστά μια τέτοια προσπάθεια θα πρέπει οι ντόπιοι κτηνοτρόφοι να ενώσουν τις δυνάμεις τους και βάσει μιας επιστημονικής μελέτης να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές. Η δημιουργία σφαγείου και κέντρου τυποποίησης, η τακτική επίσκεψη κτηνιάτρου, ίσως είναι κάποια από τα έργα και τις προϋποθέσεις που θα χρειαστούν για να επιτευχθεί ο στόχος.
Ο δεύτερος είναι ο τουρισμός και ειδικότερα ο οικοτουρισμός. Η παρθένα, απαράμιλλης ομορφιάς, φύση του νησιού μας, χερσαία και θαλάσσια, καθώς και η βιοποικιλότητα που τη διακρίνει, μπορούν με την σωστή υποδομή και προ-βολή να αποτελέσουν πόλο έλξης για ανθρώπους που επιζητούν τέτοιου είδους αποδράσεις.
Γύρω από αυτήν την εναλλακτική μορφή τουρισμού μπορεί να χτιστεί μια ολόκληρη τοπική οικονομία με πολύ αισιόδοξες προοπτικές. Μέσα στα επόμενα χρόνια, ο τζίρος του οικοτουρισμού αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία και τα μέρη που πληρούν τις προϋποθέσεις για να το εκ-μεταλλευτούν είναι πολύ λίγα.
Η κοινότητα, με όσα μέσα διαθέτει, δημιουργεί υποδομές που βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση (άνοιγμα δρόμων, δίκτυο αποχέτευσης, πολεοδομικός σχεδιασμός). Πολύ μεγαλύτερη θα μπορούσε να είναι η συνεισφορά του κράτους μέσω ειδικών προγραμμάτων και επιδοτήσεων. Για να φτάσουμε όμως εκεί θα πρέπει πρώτα να γίνουν οι ανάλογες επιστημονικές μελέτες οι οποίες θα αποτελέσουν την εγγύηση ώστε οι ανθρώπινες παρεμβάσεις όχι μόνο να μην επιβαρύνουν τη χλωρίδα και πανίδα του νησιού μας αλλά θα της επιτρέψουν να αναπτυχθεί περαιτέρω κάνοντας τον τόπο μας έναν από τους πλέον ελκυστικούς προορισμούς αυτού του είδους. Η συντοπίτισσά μας τελειόφοιτος ωκεανογράφος-περιβαντολλόγος Έλενα Ακριτοπούλου (εγγονή του Αντώνη και της Ευτέρπης Ρακόπουλου) στο πλαίσιο της διπλωματικής της εργασίας κάνει καταγραφή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας του νησιού μας, προσπάθεια την οποία ο σύλλογός μας υποστηρίζει με όσα μέσα διαθέτει. Άρθρο και υποβρύχιες φωτογραφίες της ερευνητικής ομάδας όπου ανήκει η Έλενα Ακριτοπούλου φιλοξενούνται στις σελίδες αυτού του τεύχους της εφημερίδας μας και την προσπάθειά της καθώς και της πανεπιστημιακής ομάδας που την υποστηρίζει θα έχετε τη δυνατότητα να παρακολουθήσετε και σε επόμενα τεύχη. Περισσότερες υπέροχες υποβρύχιες φωτογραφίες του νησιού μας θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Συλλόγου μας www.aistratis.gr.
Η διαχείριση του φυσικού πλούτου του νησιού μας θα κρίνει κατά πολύ και το μέλλον του και θα πρέπει να γίνει υπόθεση όλων μας.
Ας ταχθούμε λοιπόν όλοι στον κοινό στόχο που είναι να έχουν τη δυνατότητα τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και οι μεταγενέστερες γενεές να απολαμβάνουν τη ζωή ή τις δια-κοπές τους σε ένα από τα πιο όμορφα νησιά της Ελλάδας!
Π. Κριτσίκης
Όσο δυσάρεστα και αν είναι τα παραπάνω για την τοπική οικονομία, επέτρεψαν στο νησί μας να διατηρήσει ένα χαρακτήρα και ένα φυσικό πλούτο που σπανίζει. Πάνω σε αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να στη-ριχθεί μια ανάπτυξη που θα κρατήσει και θα επαναφέρει τους νέους Αγιοστρατίτες στον τόπο τους με προοπτικές να κάνουν οικογένεια και να αποκτήσουν ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο στον τόπο των προγόνων τους.
Πιστεύω πως η ανάπτυξη του νησιού πρέπει να έχει ως προτεραιότητα τη διατήρηση του χαρακτήρα του νησιού και του φυσικού του πλούτου και θα πρέπει να βασιστεί σε δύο κύριους άξονες:
Ο πρώτος είναι η βιολογική κτηνοτροφία. Αυτή τη στιγμή στο νησί μας ζουν από την κτηνοτροφία περίπου 10 οικογένειες με περίπου 500 ζωντανά (πρόβατα, κατσίκες και μοσχάρια) η κάθε μια. Από τα ζωντανά αυτά αγοράζονται κάθε χρόνο περίπου 1000 μικρά από διάφορους εμπόρους κρεάτων σε τιμές που ουσιαστικά αφήνουν τους ντόπιους κτηνοτρόφους να βασίζονται στις κρατικές επιδοτήσεις για να επιβιώσουν. Ως πότε;
Τα ζωντανά του νησιού μας θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως βιολογικά ανωτέρας ποιότητας για τους εξής λόγους. Καταρχήν, είναι όλα ελευθέρας βοσκής και βόσκουν σε παρθένα εδάφη χωρίς ίχνος μόλυνσης. Επίσης, λόγω του μικρού υψόμετρου του νησιού μας, η αλμύρα της θάλασσας μέσω της βοσκής δίνει στο κρέας μια φυσική νοστιμιά που το ξεχωρίζει από τα άλλα. Τέλος και ίσως σημαντικότερο, εδώ και πάρα πολλά χρόνια δεν γίνεται εισαγωγή ζωντανών εκτός νησιού, γεγονός που αποτρέπει την εμφάνιση διαφόρων νόσων στα ντόπια κοπάδια. Για να γίνει σωστά μια τέτοια προσπάθεια θα πρέπει οι ντόπιοι κτηνοτρόφοι να ενώσουν τις δυνάμεις τους και βάσει μιας επιστημονικής μελέτης να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές. Η δημιουργία σφαγείου και κέντρου τυποποίησης, η τακτική επίσκεψη κτηνιάτρου, ίσως είναι κάποια από τα έργα και τις προϋποθέσεις που θα χρειαστούν για να επιτευχθεί ο στόχος.
Ο δεύτερος είναι ο τουρισμός και ειδικότερα ο οικοτουρισμός. Η παρθένα, απαράμιλλης ομορφιάς, φύση του νησιού μας, χερσαία και θαλάσσια, καθώς και η βιοποικιλότητα που τη διακρίνει, μπορούν με την σωστή υποδομή και προ-βολή να αποτελέσουν πόλο έλξης για ανθρώπους που επιζητούν τέτοιου είδους αποδράσεις.
Γύρω από αυτήν την εναλλακτική μορφή τουρισμού μπορεί να χτιστεί μια ολόκληρη τοπική οικονομία με πολύ αισιόδοξες προοπτικές. Μέσα στα επόμενα χρόνια, ο τζίρος του οικοτουρισμού αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία και τα μέρη που πληρούν τις προϋποθέσεις για να το εκ-μεταλλευτούν είναι πολύ λίγα.
Η κοινότητα, με όσα μέσα διαθέτει, δημιουργεί υποδομές που βοηθούν σε αυτή την κατεύθυνση (άνοιγμα δρόμων, δίκτυο αποχέτευσης, πολεοδομικός σχεδιασμός). Πολύ μεγαλύτερη θα μπορούσε να είναι η συνεισφορά του κράτους μέσω ειδικών προγραμμάτων και επιδοτήσεων. Για να φτάσουμε όμως εκεί θα πρέπει πρώτα να γίνουν οι ανάλογες επιστημονικές μελέτες οι οποίες θα αποτελέσουν την εγγύηση ώστε οι ανθρώπινες παρεμβάσεις όχι μόνο να μην επιβαρύνουν τη χλωρίδα και πανίδα του νησιού μας αλλά θα της επιτρέψουν να αναπτυχθεί περαιτέρω κάνοντας τον τόπο μας έναν από τους πλέον ελκυστικούς προορισμούς αυτού του είδους. Η συντοπίτισσά μας τελειόφοιτος ωκεανογράφος-περιβαντολλόγος Έλενα Ακριτοπούλου (εγγονή του Αντώνη και της Ευτέρπης Ρακόπουλου) στο πλαίσιο της διπλωματικής της εργασίας κάνει καταγραφή της θαλάσσιας βιοποικιλότητας του νησιού μας, προσπάθεια την οποία ο σύλλογός μας υποστηρίζει με όσα μέσα διαθέτει. Άρθρο και υποβρύχιες φωτογραφίες της ερευνητικής ομάδας όπου ανήκει η Έλενα Ακριτοπούλου φιλοξενούνται στις σελίδες αυτού του τεύχους της εφημερίδας μας και την προσπάθειά της καθώς και της πανεπιστημιακής ομάδας που την υποστηρίζει θα έχετε τη δυνατότητα να παρακολουθήσετε και σε επόμενα τεύχη. Περισσότερες υπέροχες υποβρύχιες φωτογραφίες του νησιού μας θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Συλλόγου μας www.aistratis.gr.
Η διαχείριση του φυσικού πλούτου του νησιού μας θα κρίνει κατά πολύ και το μέλλον του και θα πρέπει να γίνει υπόθεση όλων μας.
Ας ταχθούμε λοιπόν όλοι στον κοινό στόχο που είναι να έχουν τη δυνατότητα τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και οι μεταγενέστερες γενεές να απολαμβάνουν τη ζωή ή τις δια-κοπές τους σε ένα από τα πιο όμορφα νησιά της Ελλάδας!
Π. Κριτσίκης
Αλιευτικός συνεταιρισμός
Ψαράς από μικρό παιδί, ο Σπύρος Γιάν-νος μεγαλωμένος με τις φουρτούνες και τις μπουνάτσες της θάλασσας, μας πλη-ροφόρησε τα εξής:
“Στον Αη-Στράτη δραστηριοποιούνται είκοσι δύο αλιευτικά επαγγελματικά σκά-φη. Από αυτά τα δέκα δουλεύουν χειμώ-να - καλοκαίρι με συνολική παραγωγή 10 περίπου τόνων το χρόνο ψάρια διαφό-ρων κατηγοριών. Το ψάρι χρόνο με το χρόνο μειώνεται, μειώνονται τα μικρά ψάρια, η σαρδέλα, η γόπα που πριν λίγα χρόνια γέμιζαν τη θάλασσα και ήταν η τροφή για τα μεγαλύτερα ψάρια. ΄Ετσι μειώνονται και τα μεγαλύτερα. Η υπερα-λιεία είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το όριο π.χ. των 500 κιλών για τον αστακό καταστρατηγείται.
Ο μη σεβασμός στους κανονισμούς, το άλλο μεγάλο πρόβλημα. Οι ελληνικές ανεμότρατες έχουν δικαίωμα να ψαρεύ-ουν μέχρι το ενάμισυ μίλι απόσταση από την στεριά και τις βλέπουμε να ψαρεύ-ουν καταστρέφοντας το βυθό καθώς σύρουν τα δίχτυα τους ακόμα και στα 500 μέτρα.
Εμείς στο νησί έχουμε μικρά καΐκια, οι-κογενειακές επιχειρήσεις. Δεν έχουμε ανεμότρατες. Οι ανεμότρατες κατα-στρέφουν το γόνο και τα μικρά ψάρια αλλά και τον ίδιο το βυθό. Καταστρέ-φουν τις φυκιάδες που εκεί γεννάνε όλα τα ψάρια. Οι ανεμότρατες πρέπει να σταματάνε το ψάρεμα από 30 Μαΐου μέ-χρι 10 Σεπτεμβρίου για να μπορέσουν να πάρουν βάρος τα μικρά ψάρια. Εμείς βλέπουμε ξένες ανεμότρατες να ψαρεύ-ουν όλο το καλοκαίρι.
Το ίδιο γίνεται με τα γρι γρι. Αυτά στα-ματάνε τον Ιανουάριο και τον Φεβρου-άριο το ψάρεμα της σαρδέλας γιατί είναι περίοδος ωοτοκίας αλλά τα τούρκικα γρι γρι συνεχίζουν να ψαρεύουν και αυτούς τους μήνες στις ίδιες θάλασσες.Τον τε-λευταίο καιρό έχουμε δει τούρκικες μη-χανότρατες να ψαρεύουν όχι στα διεθνή που είναι μετά τα 12 μίλια αλλά στα ελ-ληνικά χωρικά ύδατα.
Ειδοποιήσαμε το λιμεναρχείο αλλά δεν μπόρεσε να κάνει τίποτα γιατί σε ορισμέ-νες περιπτώσεις δείχνουν χαρτιά ότι πουλάνε τα ψάρια στην ελληνική αγορά και άρα είναι νόμιμοι.
Κάθε χρόνο μειώνονται τα ψάρια, κάθε χρόνο αγοράζουμε νέα και ποικίλα ερ-γαλεία για το ψάρεμα αλλά αυτοί που θα τα δουλέψουν μειώνονται, ελάχιστοι νέοι μένουν σ' αυτό το δύσκολο επάγγελμα.
Όλη η παραγωγή του νησιού μας, πη-γαίνει στο ψυγείο και από εκεί στο μα-νάβη (τον χοντρέμπορα). Το καλοκαίρι αυξάνεται κατακόρυφα η ζήτηση για ψά-ρι και ο Έλληνας τρώει πλέον εισαγώ-μενα ψάρια που τα πληρώνει συχνά για ελληνικά. Τα ελληνικά ψάρια είναι ακρι-βά γιατί δεν πιάνονται μεγάλες ποσό-τητες για να πέσουν οι τιμές.
Στην αγορά βλέπουμε να πουλιώνται ψά-ρια μικρότερα από το επιτρεπόμενο μέ-γεθος π.χ. ο ξιφίας δεν πρέπει να είναι κάτω από 1,20 και η σφυρίδα κάτω από 45 εκατοστά, ο αστακός κάτω από 500 γραμμάρια.
Αν ο τουρίστας έρθει στα καΐκια 7 η ώρα το πρωί στον Αη-Στράτη θα αγοράσει φρεσκότατο ψάρι αλλιώς δεν είναι εύκολο να βρει γιατί δεν υπάρχει ψα-ράδικο-μαγαζί στο νησί, υπάρχει μό-νο το ψυγείο”.
Εμείς να σημειώσουμε ότι το 65 - 70% των εμπορικών ψαριών όπως καταγγέλει η GreenPeace υπεραλι-εύεται στην Ελλάδα.
Πριν λίγα χρόνια οι ψαράδες με το παραγάδι μπορεί να έφερναν 50-60 κιλά. Τώρα φέρνουν 10-15 κιλά και αυτό με περισσότερα χιλιόμετρα παραγάδια, με περισσότερα αγγί-στρια. Με τα δίχτυα φέρνανε δεκάδες κι-λά αφρόψαρα ενώ τώρα φέρνουν πολύ λιγότερα. Υπάρχει και μεγάλη αύξηση εξόδων, το πετρέλαιο έχει αυξηθεί πολύ και ενώ αλλού μπορούν να βρίσκουν φθηνότερο πετρέλαιο, στον Αη-Στράτη το πετρέλαιο για τους επαγγελματίες εί-ναι πανάκριβο.
Τα παράκτια σκάφη μας, τα ξύλινα τρε-χαντήρια θέλουν μεγάλη συντήρηση, κόπο και έξοδα.
Ο σεβασμός στους κανόνες είναι μία λύ-ση. Τα δίχτυα πρέπει να είναι τέτοια ώ-στε να μην πιάνονται μικρά ψάρια. Χρει-άζεται σωστή διαχείριση της θάλασσας. Οι παράκτιοι ψαράδες εξαρτώνται συ-χνά από τους μέσους δηλαδή από εκεί-νους που ψαρεύουν στις ανοιχτές θά-λασσες τα αφρόψαρα για να τα χρησιμο-ποιήσουν σαν δολώματα.
Οι Αγιοστρατίτες ψαράδες του Συνεται-ρισμού κάνουν συνήθως σωστά τη δου-λειά τους με σεβασμό στη θάλασσα που τους τρέφει. Εδώ το ψάρι δεν το βά-ζουνε στο βορικό οξύ για να φαίνεται φρέσκο, εδώ είναι φρέσκο. Οι αγιοστρα-τίτες δεν ψαρεύουν με δυναμίτες ούτε ρίχνουν βαρελάκια αμμωνίας που δη-λητηριάζουν τις θάλασσες σκοτώνοντας δεκάδες κιλά ψάρια για να πιάσουν ένα μικρό μόνο μέρος από τα σκοτωμένα.
Όμως θα πρέπει να ακολουθώνται από όλους οι σωστές πρακτικές της αλιείας, γιατί θα δικαιωθεί στο τέλος η ντόπια πα-ροιμία που λέει ότι ελλείψει ψαριών “το καλύτερο ψάρι στον Αη-Στράτη είναι η προβατίνα”.
Γ.Σ.
“Στον Αη-Στράτη δραστηριοποιούνται είκοσι δύο αλιευτικά επαγγελματικά σκά-φη. Από αυτά τα δέκα δουλεύουν χειμώ-να - καλοκαίρι με συνολική παραγωγή 10 περίπου τόνων το χρόνο ψάρια διαφό-ρων κατηγοριών. Το ψάρι χρόνο με το χρόνο μειώνεται, μειώνονται τα μικρά ψάρια, η σαρδέλα, η γόπα που πριν λίγα χρόνια γέμιζαν τη θάλασσα και ήταν η τροφή για τα μεγαλύτερα ψάρια. ΄Ετσι μειώνονται και τα μεγαλύτερα. Η υπερα-λιεία είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το όριο π.χ. των 500 κιλών για τον αστακό καταστρατηγείται.
Ο μη σεβασμός στους κανονισμούς, το άλλο μεγάλο πρόβλημα. Οι ελληνικές ανεμότρατες έχουν δικαίωμα να ψαρεύ-ουν μέχρι το ενάμισυ μίλι απόσταση από την στεριά και τις βλέπουμε να ψαρεύ-ουν καταστρέφοντας το βυθό καθώς σύρουν τα δίχτυα τους ακόμα και στα 500 μέτρα.
Εμείς στο νησί έχουμε μικρά καΐκια, οι-κογενειακές επιχειρήσεις. Δεν έχουμε ανεμότρατες. Οι ανεμότρατες κατα-στρέφουν το γόνο και τα μικρά ψάρια αλλά και τον ίδιο το βυθό. Καταστρέ-φουν τις φυκιάδες που εκεί γεννάνε όλα τα ψάρια. Οι ανεμότρατες πρέπει να σταματάνε το ψάρεμα από 30 Μαΐου μέ-χρι 10 Σεπτεμβρίου για να μπορέσουν να πάρουν βάρος τα μικρά ψάρια. Εμείς βλέπουμε ξένες ανεμότρατες να ψαρεύ-ουν όλο το καλοκαίρι.
Το ίδιο γίνεται με τα γρι γρι. Αυτά στα-ματάνε τον Ιανουάριο και τον Φεβρου-άριο το ψάρεμα της σαρδέλας γιατί είναι περίοδος ωοτοκίας αλλά τα τούρκικα γρι γρι συνεχίζουν να ψαρεύουν και αυτούς τους μήνες στις ίδιες θάλασσες.Τον τε-λευταίο καιρό έχουμε δει τούρκικες μη-χανότρατες να ψαρεύουν όχι στα διεθνή που είναι μετά τα 12 μίλια αλλά στα ελ-ληνικά χωρικά ύδατα.
Ειδοποιήσαμε το λιμεναρχείο αλλά δεν μπόρεσε να κάνει τίποτα γιατί σε ορισμέ-νες περιπτώσεις δείχνουν χαρτιά ότι πουλάνε τα ψάρια στην ελληνική αγορά και άρα είναι νόμιμοι.
Κάθε χρόνο μειώνονται τα ψάρια, κάθε χρόνο αγοράζουμε νέα και ποικίλα ερ-γαλεία για το ψάρεμα αλλά αυτοί που θα τα δουλέψουν μειώνονται, ελάχιστοι νέοι μένουν σ' αυτό το δύσκολο επάγγελμα.
Όλη η παραγωγή του νησιού μας, πη-γαίνει στο ψυγείο και από εκεί στο μα-νάβη (τον χοντρέμπορα). Το καλοκαίρι αυξάνεται κατακόρυφα η ζήτηση για ψά-ρι και ο Έλληνας τρώει πλέον εισαγώ-μενα ψάρια που τα πληρώνει συχνά για ελληνικά. Τα ελληνικά ψάρια είναι ακρι-βά γιατί δεν πιάνονται μεγάλες ποσό-τητες για να πέσουν οι τιμές.
Στην αγορά βλέπουμε να πουλιώνται ψά-ρια μικρότερα από το επιτρεπόμενο μέ-γεθος π.χ. ο ξιφίας δεν πρέπει να είναι κάτω από 1,20 και η σφυρίδα κάτω από 45 εκατοστά, ο αστακός κάτω από 500 γραμμάρια.
Αν ο τουρίστας έρθει στα καΐκια 7 η ώρα το πρωί στον Αη-Στράτη θα αγοράσει φρεσκότατο ψάρι αλλιώς δεν είναι εύκολο να βρει γιατί δεν υπάρχει ψα-ράδικο-μαγαζί στο νησί, υπάρχει μό-νο το ψυγείο”.
Εμείς να σημειώσουμε ότι το 65 - 70% των εμπορικών ψαριών όπως καταγγέλει η GreenPeace υπεραλι-εύεται στην Ελλάδα.
Πριν λίγα χρόνια οι ψαράδες με το παραγάδι μπορεί να έφερναν 50-60 κιλά. Τώρα φέρνουν 10-15 κιλά και αυτό με περισσότερα χιλιόμετρα παραγάδια, με περισσότερα αγγί-στρια. Με τα δίχτυα φέρνανε δεκάδες κι-λά αφρόψαρα ενώ τώρα φέρνουν πολύ λιγότερα. Υπάρχει και μεγάλη αύξηση εξόδων, το πετρέλαιο έχει αυξηθεί πολύ και ενώ αλλού μπορούν να βρίσκουν φθηνότερο πετρέλαιο, στον Αη-Στράτη το πετρέλαιο για τους επαγγελματίες εί-ναι πανάκριβο.
Τα παράκτια σκάφη μας, τα ξύλινα τρε-χαντήρια θέλουν μεγάλη συντήρηση, κόπο και έξοδα.
Ο σεβασμός στους κανόνες είναι μία λύ-ση. Τα δίχτυα πρέπει να είναι τέτοια ώ-στε να μην πιάνονται μικρά ψάρια. Χρει-άζεται σωστή διαχείριση της θάλασσας. Οι παράκτιοι ψαράδες εξαρτώνται συ-χνά από τους μέσους δηλαδή από εκεί-νους που ψαρεύουν στις ανοιχτές θά-λασσες τα αφρόψαρα για να τα χρησιμο-ποιήσουν σαν δολώματα.
Οι Αγιοστρατίτες ψαράδες του Συνεται-ρισμού κάνουν συνήθως σωστά τη δου-λειά τους με σεβασμό στη θάλασσα που τους τρέφει. Εδώ το ψάρι δεν το βά-ζουνε στο βορικό οξύ για να φαίνεται φρέσκο, εδώ είναι φρέσκο. Οι αγιοστρα-τίτες δεν ψαρεύουν με δυναμίτες ούτε ρίχνουν βαρελάκια αμμωνίας που δη-λητηριάζουν τις θάλασσες σκοτώνοντας δεκάδες κιλά ψάρια για να πιάσουν ένα μικρό μόνο μέρος από τα σκοτωμένα.
Όμως θα πρέπει να ακολουθώνται από όλους οι σωστές πρακτικές της αλιείας, γιατί θα δικαιωθεί στο τέλος η ντόπια πα-ροιμία που λέει ότι ελλείψει ψαριών “το καλύτερο ψάρι στον Αη-Στράτη είναι η προβατίνα”.
Γ.Σ.
Ο δικός μου Αη-Στράτης
Βαρέζε, 24 Σεπτεμβρίου 2008
Έφτασα στον Άγιο Ευστράτιο για πρώτη φορά στα 1992, τη χρονιά που η ταινία του Σαλβατόρε “Μεσόγειος” άφηνε εποχή στις κινηματογραφικές αίθουσες της Ιταλίας και όχι μόνο. Είχε βραβευθεί με το Όσκαρ ως η καλύτερη ξένη ταινία και η οποία, εκτός από το να διηγείται την ιταλο-ελληνική σύρραξη κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, τόνιζε στον κόσμο ολόκληρο: Ότι εμείς οι Ιταλοί ακόμη και στον πόλεμο είμαστε περισσότερο “εραστές” παρά “στρατιώτες” (και ότι, άραγε, τον πόλεμο πράγματι δεν ξέρουμε να τον κάνουμε) και ότι, παρόλο που ο Μουσσολίνι είχε εισβάλει στην Ελλάδα με το μόνο παιδιάστικο σκοπό να αποδείξει στους Γερμανούς του Χίτλερ ότι οι Ιταλοί ήταν εξίσου δυνατοί μ’αυτούς, οι Έλληνες όχι μόνο δεν μας είχαν μισήσει, αλλά μάλιστα μας είχαν ανταμείψει με την συνηθισμένη τους φιλοξενία (ούνα φάτσα, ούνα ράτσα).
Τα ήξερα όλα για τον Άγιο Ευστράτιο: ο Άλκης μιλούσε συνέχεια για το νησί, κάθε μέρα. Όταν τον πρωτογνώρισα στο Μιλάνο, μου είπε ότι έμενε στην Αθήνα αλλά ότι ήτανε από τον Άγιο Ευστράτιο, και εγώ, που τότε είχα ήδη επισκεφθεί πολλά ελληνικά νησιά καθώς και όλη σχεδόν την ηπειρωτική Ελλάδα, παρακολουθώντας τις περιγραφές του το φανταζόμουν σαν το κλασικό νησί των Κυκλάδων, με τα άσπρα σπίτια με τις επίπεδες στέγες τους, ή σαν τη Σύμη, με τα κομψά αρχοντικά στολισμένα με νεοκλασικές κολόνες, ή σαν τη Μύκονο με τους μύλους, ή σαν το Καστελόριζο της ταινίας “Μεσόγειος”, με τους δρόμους γεμάτους από γυναίκες σαν τη Βάνα Μπάρμπα.
Με είχε όμως προειδοποιήσει ο Άλκης ότι στο δικό του Άγιο Ευστράτιο δεν υπήρχαν ούτε μύλοι, ούτε κολόνες δωρικού ρυθμού. Ότι δεν υπήρχε ένα λιμάνι της προκοπής, ότι δεν υπήρχε καν φούρνος. Ότι είχε απλώς μια εκκλησία, μια ταβέρνα, ένα καφενείο και διακόσιους κατοίκους που μένανε σε σπίτια λίγο πολύ ίδια μεταξύ τους.
Ο Αϊστράτης σαφώς δεν ήταν κόσμημα της αρχιτεκτονικής, άγριος όπως ήτανε, γυμνός, χωρίς τουριστικές υποδομές. Εκεί οι θύελλες ήταν ακόμη πιο σφοδρές, οι τρικυμίες πιο επικίνδυνες, το μελτέμι πιο δυνατό και τα ρεύματα της θάλασσας πιο κρύα. Από κει, τις καθαρές μέρες είχες την εντύπωση πως το Άγιο Όρος βρισκόταν σε δύο μόνο χιλιόμετρα απόσταση. Η πραγματικότητα ήταν ότι αυτός ο παρθένος τόπος βρισκόταν μακριά από τα πλήθη των τουριστών.
Εν τέλει, δεν είχε τίποτα που να μπορεί να προσελκύει τον μέσο τουρίστα.
Αλλά ήταν το νησί του παππού Αλκιβιάδη, της γιαγιάς Ζωίτσας, το νησί του Σπύρου, του πολυαγαπημένου πατέρα του Άλκη. Ο Άλκης λάτρευε τον Άγιο Ευστράτιο.
Και τώρα ναμαι εκεί, μισοκοιμισμένη ακόμα, στο “Αλκαίος”, το 1992, στις πέντε η ώρα το πρωί, όρθια στο αμπάρι αυτού του παλιού καραβιού (στο οποίο όμως, όταν καθόσουνα στα τραπέζια του εστιατορίου, τα γκαρσόνια σ’ έκαναν να νοιώθεις σαν στο Ριτς), εγώ με άλλους πέντε αγνώστους, έτοιμοι να αποβιβαστούμε.
Ήμουν μόνη αλλά καθόλου ανήσυχη, κείνη την πρώτη μου φορά, χωρίς τον Άλκη, που ήταν απασχολημένος με τη δουλειά του στην Ιταλία. Είχα φτάσει κατόπιν πρόσκλησης της πεθεράς μου Μαρίκας, που με είχε γνωρίσει στην Ιταλία τον προηγούμενο χειμώνα.
Πριν κατεβώ από το καράβι έψαξα με το βλέμμα, αριστερά μου εκεί ψηλά, στον βράχο πάνω από το λιμάνι, το σπίτι-πύργο της γιαγιάς Ζωΐτσας και του παππού Αλκιβιάδη, το σπίτι που ούτε οι μπουλντόζες είχαν καταφέρει να γκρεμίσουν. Και το βρήκα να ανυψώνεται εκεί, απλό, γυμνό αλλά και δυνατό, ακριβώς όπως μου το’χε περιγράψει ο Άλκης.
Μπροστά μου, παρατήρησα έναν κύριο με κομψό περπάτημα, τα χέρια στις τσέπες, το πρόσωπο στραμμένο τη μια προς εμένα, την άλλη προς την ανοικτή θάλασσα, το βλέμμα περήφανο, ειλικρινές και διερευνητικό, με ένα χαμόγελο ζεστό και εγκάρδιο. Ήταν ο μελλοντικός μου πεθερός, ο Σπύρος.
Αγάπησα αμέσως τον Αϊστράτη, έτσι όπως αγάπησα αμέσως και τον Άλκη. Ήξερα ότι εκεί ήταν που ήθελα να περνώ όλες τις μελλοντικές μου διακοπές, ότι ήταν εκεί που ήθελα τα παιδιά μας να περνούν τις δικές τους στα ίχνη του προπάππου, του παππού και του πατέρα τους. Τα παιδιά μας θα έκαναν βουτιές στον Μπούμπουνα, θα κοιμούνταν κοιτάζοντας τα αστέρια με την εν-τύπωση πως μπορούν να τα αγγίξουν, θα κολυμπούσαν στα κύματα στο Αρκάρι και θα έτρεχαν στην ακρογιαλιά του Αλωνιτσιού.
Ήμασταν στον Αϊστράτη και φέτος.
Φοβόμουν να γυρίσω, αλλά η Ντιλέττα και η Ηλέκτρα επέμεναν τόσο, το χρειάζονταν τόσο, που τελικά ήρθαμε.
Οι τρείς, μόνες μας, ήρθαμε στον Αϊστράτη ακριβώς γιατί από δω ο Άλκης και ο Σπύρος δε θα φύγουν ποτέ.
Ευχαριστώ όλους τους φίλους, τους συγγενείς, τους γνωστούς που συμπαραστάθηκαν σε μένα και στις κόρες μου.
Ευχαριστώ την Ειρήνη και τον Σπύρο, τη Σοφία και τον Φάνη, τη Γιούλα και τον Γιάννη, την Ελένη και τον Μιχάλη, τη Βαρβάρα και τον Μάκη, τη Μαρία και τον Παντελή, την Ουρανία και τον Θανάση, τη Μαίρη και τον Κώστα, τη Μαίρη και τον Ηλία, τη Ντανιέλα και τον Γιώργο, την Αγγελική και τον Γιάννη, την Ελένη και τον Αγαπητό, την Πόλυ και τον Θανάση, τη Μαρίνα και τον Γιώργο, για τη φιλία τους.
Ευχαριστώ τη Μαίρη, την Αγγελική, τη Μάλαμα, την Αννούλα, για τα ειλικρινά τους χαμόγελα και την ειλικρινή συμπαράσταση στη λύπη μας. Τη Μαριάννα, για την ευγένειά της.
Ευχαριστώ την Ταζί και τον Βίντσεντ, τον Μισέλ και την Μπενεντίκτ, τη Βέρα και τον Δημήτρη, τη Φιλομήλα και τον Μίμη, τη Μαριάννα και τον Κώστα, για το γλυκό και γεμάτο κατανόηση βλέμμα τους.
Ευχαριστώ για την αφοσίωσή τους τον Δημήτρη και την Άννα, τον Αργύρη και τη Βού-λα και τη γιαγιά Δέσποινα, και όχι μόνο για το θαυμάσιο Δεκαπενταύγουστο που περάσαμε μαζί.
Ευχαριστώ τη Δέσποινα και τον Μίμη, τη Δέσποινα και τον Νίκο, για τη βαθιά και απέραντη αγάπη τους. Και για την πολύτιμη βοήθειά τους.
Ευχαριστώ τη Χριστίνα για τα ειλικρινά της δάκρυα. Και τη Γιούλα με τη μεγάλη της καρδιά.
Ευχαριστώ τις κυρίες Νίνα, Βούλα και Ζωζώ για την καθημερινή ζεστασιά και φιλία τους προς τη γιαγιά Μαρίκα.
Ευχαριστώ τη Σταυρούλα για τις πρωινές κουβέντες στο μαγαζί της. Την Ευαγγελία για την αισιοδοξία της.
Ευχαριστώ την κυρία Άννα, την πολυτιμότερη γειτόνισσα, που προσπάθησε να κάνει λιγότερο πικρές τις διακοπές μας και όχι μόνο με τους λουκουμάδες της, την κυρία Βέττα και τον κυρ Δημήτρη, τον Γιώργο, τον κύριο Αναξαγόρα, τον κυρ Δημήτρη, την κυρία Δέσποινα, την κυρία Ελένη, τον Παναγιώτη και τον Παύλο, που μας παραχάιδεψαν.
Ευχαριστώ την Ιωάννα και τον Παναγιώτη, που με διακριτικότητα ήτανε κοντά μας.
Ευχαριστώ όλα τα παιδιά που είναι φίλοι με την Ηλέκτρα, και ιδιαίτερα τον Γιώργο και τη Γεωργία, που την υποστήριξαν με αγάπη.
Ευχαριστώ τις ανέκαθεν φίλες Αλεξάνδρα, Έλενα και Ζωή, καθώς και όλους τους άλλους φίλους της Ντιλέττας, που της δώσανε ασφάλεια και προστασία. Ευχαριστώ ιδίως τη Νάνση.
Ευχαριστώ τη Θεοδώρα, τη Φιλίτσα, την Ει-ρήνη, την Ελένη, την Κατερίνα, την Ελισά-βετ, τη Δέσποινα, τη Νικολέτα, τη Μαρία, τον Τέλη, τον Γιάννη, τον Νίκο, τον Στέργιο και όλα τα παιδιά που αγαπούσαν τον Άλκη, γιατί παρόλο που ήταν ενήλικας, έκρυβε ένα μικρό παιδί μέσα του.
Ευχαριστώ τον Κώστα που, όπως έλεγε ο Άλκης, άμα δεν υπήρχε, θα έπρεπε να τον επινοήσουν.
Ευχαριστώ τον Άγιο Ευστράτιο.
Ντονατέλλα Μανφρίν - Γκέκα
Έφτασα στον Άγιο Ευστράτιο για πρώτη φορά στα 1992, τη χρονιά που η ταινία του Σαλβατόρε “Μεσόγειος” άφηνε εποχή στις κινηματογραφικές αίθουσες της Ιταλίας και όχι μόνο. Είχε βραβευθεί με το Όσκαρ ως η καλύτερη ξένη ταινία και η οποία, εκτός από το να διηγείται την ιταλο-ελληνική σύρραξη κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, τόνιζε στον κόσμο ολόκληρο: Ότι εμείς οι Ιταλοί ακόμη και στον πόλεμο είμαστε περισσότερο “εραστές” παρά “στρατιώτες” (και ότι, άραγε, τον πόλεμο πράγματι δεν ξέρουμε να τον κάνουμε) και ότι, παρόλο που ο Μουσσολίνι είχε εισβάλει στην Ελλάδα με το μόνο παιδιάστικο σκοπό να αποδείξει στους Γερμανούς του Χίτλερ ότι οι Ιταλοί ήταν εξίσου δυνατοί μ’αυτούς, οι Έλληνες όχι μόνο δεν μας είχαν μισήσει, αλλά μάλιστα μας είχαν ανταμείψει με την συνηθισμένη τους φιλοξενία (ούνα φάτσα, ούνα ράτσα).
Τα ήξερα όλα για τον Άγιο Ευστράτιο: ο Άλκης μιλούσε συνέχεια για το νησί, κάθε μέρα. Όταν τον πρωτογνώρισα στο Μιλάνο, μου είπε ότι έμενε στην Αθήνα αλλά ότι ήτανε από τον Άγιο Ευστράτιο, και εγώ, που τότε είχα ήδη επισκεφθεί πολλά ελληνικά νησιά καθώς και όλη σχεδόν την ηπειρωτική Ελλάδα, παρακολουθώντας τις περιγραφές του το φανταζόμουν σαν το κλασικό νησί των Κυκλάδων, με τα άσπρα σπίτια με τις επίπεδες στέγες τους, ή σαν τη Σύμη, με τα κομψά αρχοντικά στολισμένα με νεοκλασικές κολόνες, ή σαν τη Μύκονο με τους μύλους, ή σαν το Καστελόριζο της ταινίας “Μεσόγειος”, με τους δρόμους γεμάτους από γυναίκες σαν τη Βάνα Μπάρμπα.
Με είχε όμως προειδοποιήσει ο Άλκης ότι στο δικό του Άγιο Ευστράτιο δεν υπήρχαν ούτε μύλοι, ούτε κολόνες δωρικού ρυθμού. Ότι δεν υπήρχε ένα λιμάνι της προκοπής, ότι δεν υπήρχε καν φούρνος. Ότι είχε απλώς μια εκκλησία, μια ταβέρνα, ένα καφενείο και διακόσιους κατοίκους που μένανε σε σπίτια λίγο πολύ ίδια μεταξύ τους.
Ο Αϊστράτης σαφώς δεν ήταν κόσμημα της αρχιτεκτονικής, άγριος όπως ήτανε, γυμνός, χωρίς τουριστικές υποδομές. Εκεί οι θύελλες ήταν ακόμη πιο σφοδρές, οι τρικυμίες πιο επικίνδυνες, το μελτέμι πιο δυνατό και τα ρεύματα της θάλασσας πιο κρύα. Από κει, τις καθαρές μέρες είχες την εντύπωση πως το Άγιο Όρος βρισκόταν σε δύο μόνο χιλιόμετρα απόσταση. Η πραγματικότητα ήταν ότι αυτός ο παρθένος τόπος βρισκόταν μακριά από τα πλήθη των τουριστών.
Εν τέλει, δεν είχε τίποτα που να μπορεί να προσελκύει τον μέσο τουρίστα.
Αλλά ήταν το νησί του παππού Αλκιβιάδη, της γιαγιάς Ζωίτσας, το νησί του Σπύρου, του πολυαγαπημένου πατέρα του Άλκη. Ο Άλκης λάτρευε τον Άγιο Ευστράτιο.
Και τώρα ναμαι εκεί, μισοκοιμισμένη ακόμα, στο “Αλκαίος”, το 1992, στις πέντε η ώρα το πρωί, όρθια στο αμπάρι αυτού του παλιού καραβιού (στο οποίο όμως, όταν καθόσουνα στα τραπέζια του εστιατορίου, τα γκαρσόνια σ’ έκαναν να νοιώθεις σαν στο Ριτς), εγώ με άλλους πέντε αγνώστους, έτοιμοι να αποβιβαστούμε.
Ήμουν μόνη αλλά καθόλου ανήσυχη, κείνη την πρώτη μου φορά, χωρίς τον Άλκη, που ήταν απασχολημένος με τη δουλειά του στην Ιταλία. Είχα φτάσει κατόπιν πρόσκλησης της πεθεράς μου Μαρίκας, που με είχε γνωρίσει στην Ιταλία τον προηγούμενο χειμώνα.
Πριν κατεβώ από το καράβι έψαξα με το βλέμμα, αριστερά μου εκεί ψηλά, στον βράχο πάνω από το λιμάνι, το σπίτι-πύργο της γιαγιάς Ζωΐτσας και του παππού Αλκιβιάδη, το σπίτι που ούτε οι μπουλντόζες είχαν καταφέρει να γκρεμίσουν. Και το βρήκα να ανυψώνεται εκεί, απλό, γυμνό αλλά και δυνατό, ακριβώς όπως μου το’χε περιγράψει ο Άλκης.
Μπροστά μου, παρατήρησα έναν κύριο με κομψό περπάτημα, τα χέρια στις τσέπες, το πρόσωπο στραμμένο τη μια προς εμένα, την άλλη προς την ανοικτή θάλασσα, το βλέμμα περήφανο, ειλικρινές και διερευνητικό, με ένα χαμόγελο ζεστό και εγκάρδιο. Ήταν ο μελλοντικός μου πεθερός, ο Σπύρος.
Αγάπησα αμέσως τον Αϊστράτη, έτσι όπως αγάπησα αμέσως και τον Άλκη. Ήξερα ότι εκεί ήταν που ήθελα να περνώ όλες τις μελλοντικές μου διακοπές, ότι ήταν εκεί που ήθελα τα παιδιά μας να περνούν τις δικές τους στα ίχνη του προπάππου, του παππού και του πατέρα τους. Τα παιδιά μας θα έκαναν βουτιές στον Μπούμπουνα, θα κοιμούνταν κοιτάζοντας τα αστέρια με την εν-τύπωση πως μπορούν να τα αγγίξουν, θα κολυμπούσαν στα κύματα στο Αρκάρι και θα έτρεχαν στην ακρογιαλιά του Αλωνιτσιού.
Ήμασταν στον Αϊστράτη και φέτος.
Φοβόμουν να γυρίσω, αλλά η Ντιλέττα και η Ηλέκτρα επέμεναν τόσο, το χρειάζονταν τόσο, που τελικά ήρθαμε.
Οι τρείς, μόνες μας, ήρθαμε στον Αϊστράτη ακριβώς γιατί από δω ο Άλκης και ο Σπύρος δε θα φύγουν ποτέ.
Ευχαριστώ όλους τους φίλους, τους συγγενείς, τους γνωστούς που συμπαραστάθηκαν σε μένα και στις κόρες μου.
Ευχαριστώ την Ειρήνη και τον Σπύρο, τη Σοφία και τον Φάνη, τη Γιούλα και τον Γιάννη, την Ελένη και τον Μιχάλη, τη Βαρβάρα και τον Μάκη, τη Μαρία και τον Παντελή, την Ουρανία και τον Θανάση, τη Μαίρη και τον Κώστα, τη Μαίρη και τον Ηλία, τη Ντανιέλα και τον Γιώργο, την Αγγελική και τον Γιάννη, την Ελένη και τον Αγαπητό, την Πόλυ και τον Θανάση, τη Μαρίνα και τον Γιώργο, για τη φιλία τους.
Ευχαριστώ τη Μαίρη, την Αγγελική, τη Μάλαμα, την Αννούλα, για τα ειλικρινά τους χαμόγελα και την ειλικρινή συμπαράσταση στη λύπη μας. Τη Μαριάννα, για την ευγένειά της.
Ευχαριστώ την Ταζί και τον Βίντσεντ, τον Μισέλ και την Μπενεντίκτ, τη Βέρα και τον Δημήτρη, τη Φιλομήλα και τον Μίμη, τη Μαριάννα και τον Κώστα, για το γλυκό και γεμάτο κατανόηση βλέμμα τους.
Ευχαριστώ για την αφοσίωσή τους τον Δημήτρη και την Άννα, τον Αργύρη και τη Βού-λα και τη γιαγιά Δέσποινα, και όχι μόνο για το θαυμάσιο Δεκαπενταύγουστο που περάσαμε μαζί.
Ευχαριστώ τη Δέσποινα και τον Μίμη, τη Δέσποινα και τον Νίκο, για τη βαθιά και απέραντη αγάπη τους. Και για την πολύτιμη βοήθειά τους.
Ευχαριστώ τη Χριστίνα για τα ειλικρινά της δάκρυα. Και τη Γιούλα με τη μεγάλη της καρδιά.
Ευχαριστώ τις κυρίες Νίνα, Βούλα και Ζωζώ για την καθημερινή ζεστασιά και φιλία τους προς τη γιαγιά Μαρίκα.
Ευχαριστώ τη Σταυρούλα για τις πρωινές κουβέντες στο μαγαζί της. Την Ευαγγελία για την αισιοδοξία της.
Ευχαριστώ την κυρία Άννα, την πολυτιμότερη γειτόνισσα, που προσπάθησε να κάνει λιγότερο πικρές τις διακοπές μας και όχι μόνο με τους λουκουμάδες της, την κυρία Βέττα και τον κυρ Δημήτρη, τον Γιώργο, τον κύριο Αναξαγόρα, τον κυρ Δημήτρη, την κυρία Δέσποινα, την κυρία Ελένη, τον Παναγιώτη και τον Παύλο, που μας παραχάιδεψαν.
Ευχαριστώ την Ιωάννα και τον Παναγιώτη, που με διακριτικότητα ήτανε κοντά μας.
Ευχαριστώ όλα τα παιδιά που είναι φίλοι με την Ηλέκτρα, και ιδιαίτερα τον Γιώργο και τη Γεωργία, που την υποστήριξαν με αγάπη.
Ευχαριστώ τις ανέκαθεν φίλες Αλεξάνδρα, Έλενα και Ζωή, καθώς και όλους τους άλλους φίλους της Ντιλέττας, που της δώσανε ασφάλεια και προστασία. Ευχαριστώ ιδίως τη Νάνση.
Ευχαριστώ τη Θεοδώρα, τη Φιλίτσα, την Ει-ρήνη, την Ελένη, την Κατερίνα, την Ελισά-βετ, τη Δέσποινα, τη Νικολέτα, τη Μαρία, τον Τέλη, τον Γιάννη, τον Νίκο, τον Στέργιο και όλα τα παιδιά που αγαπούσαν τον Άλκη, γιατί παρόλο που ήταν ενήλικας, έκρυβε ένα μικρό παιδί μέσα του.
Ευχαριστώ τον Κώστα που, όπως έλεγε ο Άλκης, άμα δεν υπήρχε, θα έπρεπε να τον επινοήσουν.
Ευχαριστώ τον Άγιο Ευστράτιο.
Ντονατέλλα Μανφρίν - Γκέκα
Eθελοντική αιμοδοσία
Πραγματοποιήθηκε εθελοντική αιμοδοσία τον Αύγουστο στον Αη-Στράτη. Ο στόχος ήταν η ίδρυση τράπεζας αίματος για τους κατοίκους του νησιού ώστε όποιος βρεθεί στην ανάγκη για μετάγγιση να μπορεί άμεσα να προμηθευτεί το απαραίτητο αίμα.
Η προσφορά υπήρξε εντυπωσιακή. Kάτοικοι και επισκέπτες πρόσφεραν αίμα, πρόσφεραν ζωή. Πάνω από 50 άτομα που όπως μας είπαν οι γιατροί του Nοσοκομείου Γεννηματά που ήρθαν γι’ αυτό τον σκοπό, κατάταξαν το νησί μας πρώτο σε αριθμό αιμοδοτών σε 15 τέτοιες αιμοδοσίες που πραγματοποιήθηκαν σε νησιά.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Πρόεδρος του Συλλόγου μας Γιώργος Νικολέττος προσωπικώς έδρασε για να πεισθεί το νοσοκομείο να στείλει την κινητή του μονάδα αιμοδοσίας στο νησί, ενέργεια που απαιτεί πολύ μεγάλο οικονομικό κόστος από το νοσοκομείο. Τον ευχαριστούμε όλοι ιδιαιτέρως για την επιτυχημένη αυτή κοινωνι-κή προσφορά.
ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ
Η επόμενη μέρα: Τι κάνει όποιος Αγιοστρατίτης χρειαστεί επειγόντως αίμα για μετάγγιση;
Η διαδικασία που προβλέπει το νοσοκομείο είναι η ίδια για όλους τους συλλόγους που έχουν δώσει ομαδικά αίμα. Όποιος χρειαστεί αίμα (αχρείαστο νάναι!!) τηλεφωνεί αμέσως στον Πρόεδρο του Συλλόγου Γεώργιο Νικολέττο και εκείνος παίρνει το νοσοκομείο, επιβεβαιώνει ότι αυτός που χρειάζεται το αίμα είναι αγιοστρατίτης και δίνεται η εντολή από το νοσοκομείο.
Τηλ. 6974707570, τηλ. οικίας: 210 9316644.
Γ.Σ.
Η προσφορά υπήρξε εντυπωσιακή. Kάτοικοι και επισκέπτες πρόσφεραν αίμα, πρόσφεραν ζωή. Πάνω από 50 άτομα που όπως μας είπαν οι γιατροί του Nοσοκομείου Γεννηματά που ήρθαν γι’ αυτό τον σκοπό, κατάταξαν το νησί μας πρώτο σε αριθμό αιμοδοτών σε 15 τέτοιες αιμοδοσίες που πραγματοποιήθηκαν σε νησιά.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Πρόεδρος του Συλλόγου μας Γιώργος Νικολέττος προσωπικώς έδρασε για να πεισθεί το νοσοκομείο να στείλει την κινητή του μονάδα αιμοδοσίας στο νησί, ενέργεια που απαιτεί πολύ μεγάλο οικονομικό κόστος από το νοσοκομείο. Τον ευχαριστούμε όλοι ιδιαιτέρως για την επιτυχημένη αυτή κοινωνι-κή προσφορά.
ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ
Η επόμενη μέρα: Τι κάνει όποιος Αγιοστρατίτης χρειαστεί επειγόντως αίμα για μετάγγιση;
Η διαδικασία που προβλέπει το νοσοκομείο είναι η ίδια για όλους τους συλλόγους που έχουν δώσει ομαδικά αίμα. Όποιος χρειαστεί αίμα (αχρείαστο νάναι!!) τηλεφωνεί αμέσως στον Πρόεδρο του Συλλόγου Γεώργιο Νικολέττο και εκείνος παίρνει το νοσοκομείο, επιβεβαιώνει ότι αυτός που χρειάζεται το αίμα είναι αγιοστρατίτης και δίνεται η εντολή από το νοσοκομείο.
Τηλ. 6974707570, τηλ. οικίας: 210 9316644.
Γ.Σ.
Πετρέλαιο στον Αη-Στράτη
Από την εποχή της Αρχαιότητας, του Βυζαντίου και της Τουρκοκρατίας το νησί μας έχει μεγάλη ιστορία και βέβαια πολλά βάσανα. Όμως η νέα χιλιετία μπήκε αισιόδοξα για τη μεταστροφή της πολύπαθης ιστορικής πορείας του νησιού μας. Γίνεται προσπάθεια να γνωρίσει ημέρες ανάπτυξης και οι κάτοικοι του ευημερία παρά τη μεγάλη οικονομική κρίση που δι-έρχεται, όχι μόνο η χώρα μας αλλά και το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.
Η “άγονη γραμμή”, φαίνεται δεν είναι τόσο άγονη , ούτε και το νησί μας είναι πλέον “τόπος εξορίας”.
Χαρακτηριστικό είναι το ρεπορτάζ του Χριστοδουλάκη στο “ΒΗΜΑ”, το Σεπτέμβρη του 2008 που αναφέρει μεταξύ άλλων ότι:
“Η μητρική Shell ενδιαφέρεται για κοιτάσματα του Βορείου Αιγαίου και σύμφωνα με πληροφορίες παρουσίασε τον Σεπτέμβριο του 2005, σε υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη, δορυφορικούς χάρτες που καταδεικνύουν ότι σε αρκετά μέρη της Δυτικής και τη Βόρειας Ελλάδας υπάρχουν σημαντικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα πετρελαίου. Ως πλέον ελπιδοφόρος περιοχή θεωρείται αυτή στο Βόρειο Αιγαίο, στην οποία εντοπίζονται και τα ελληνοτουρκικά προβλήματα με την υφαλοκρηπίδα” .
Στη συνέχεια ο έγκριτος οικονομικός αναλυτής και αρθογράφος του “Βήματος” γράφει ότι “σύμφωνα πάντοτε με ανεπίσημες εκτιμήσεις, στο Βόρειο Αιγαίο υπάρχουν αποθέματα αποτελούμενα από τουλάχιστον 2,5 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, που καλύπτουν, εφόσον αντληθούν, τις πετρελαϊκές ανάγκες της χώρας για 25 χρόνια, αφού η Ελλάδα καταναλώνει 100 εκατομμύρια βαρέλια αργού το χρόνο, σε κατεργασμένα προϊόντα. Το πραγματικό φιλέτο εντοπίζεται μεταξύ Αγίου Όρους, Λήμνου, Ίμβρου και Αγίου Ευστρατίου” λένε Άγγλοι και Ολλανδοί ειδικοί.
Λίγο ως πολύ, οι Αγιοστρατίτες γνωρίζουμε τις ιστορίες με την πίσσα στο νησί και τη μεγάλη “λαδιά” που εμφανίζεται στη θάλασσα όταν είναι μπουνάτσα, στην περιοχή “Πίσσα” και άλλες παρόμοιες ιστορίες που όπως φαίνεται δεν είναι καθόλου μύθος!
Από τα παραπάνω, διαφαίνεται και η στάση του στρατιωτικό-βιομηχανικού συμπλέγματος του τουρκικού κατεστημένου, που καθορίζει και την εξωτερική πολιτική της γειτονικής χώρας, με το να εν-τάσσει στην πολιτική των “γκρίζων ζωνών” τις συγκεκριμένες περιοχές του Αιγαίου, που συμπίπτουν με τη γνώση ύπαρξης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Η ελληνική πλευρά, ιδιαίτερα μετά το 1999, προσπαθεί μια ειρηνική ελληνο-τουρκική προσέγγιση. Η στρατηγική επιλογή όμως της γείτονος είναι η δημιουργία αναχωμάτων στην εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης για τα μερίσματα που ανήκουν σε κάθε χώρα. Η επιλογή της γείτονος είναι σε αντίθετη κατεύθυνση με τη λογική της Μ. Βρεττανίας τη δεκαετία του 1970, που υποστήριζε ειρηνικό δια-κανονισμό για τα πετρέλαια της Βόρειας Θάλασσας με τη Δανία, Ολλανδία, Σου-ηδία, κτλ.
Μέχρις όμως να ξεκινήσουν όλα αυτά τα μεγαλεπίβολα σχέδια η Ελληνική Πολιτεία πρέπει να ενισχύσει με κάθε τρόπο την ανάπτυξη του νησιού μας, και ιδιαίτερα τα νέα παιδιά, έτσι ώστε να γίνει ελκυστικός ο Αη-Στράτης για να παραμείνει κάποιος μόνιμα και να κάνει οικογένεια, δίνοντας στο νησί πραγματική ανά-σα ζωής. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η φθίνουσα πληθυσμιακή κατάσταση, σαν συνέπεια πολλών αρνητικών παραγόντων.
Μόνο με συντονισμένο στρατηγικό σχεδιασμό ανάπτυξης, στη βάση ενός ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα με κοινωνική μέριμνα (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, προληπτική και διαγνωστική ιατρική) και με “πράσινη” περιβαλλοντική ευαισθησία που αποτελεί και το μεγάλο κεφάλαιο του νησιού μας αλλά και της οικονομικής τουριστικής δραστηριότητας καθώς και με την προβολή του, θα μπει το νησί μας σε καλύτερο δρόμο.
Αντώνης Κουγιαγκάς
Η “άγονη γραμμή”, φαίνεται δεν είναι τόσο άγονη , ούτε και το νησί μας είναι πλέον “τόπος εξορίας”.
Χαρακτηριστικό είναι το ρεπορτάζ του Χριστοδουλάκη στο “ΒΗΜΑ”, το Σεπτέμβρη του 2008 που αναφέρει μεταξύ άλλων ότι:
“Η μητρική Shell ενδιαφέρεται για κοιτάσματα του Βορείου Αιγαίου και σύμφωνα με πληροφορίες παρουσίασε τον Σεπτέμβριο του 2005, σε υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη, δορυφορικούς χάρτες που καταδεικνύουν ότι σε αρκετά μέρη της Δυτικής και τη Βόρειας Ελλάδας υπάρχουν σημαντικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα πετρελαίου. Ως πλέον ελπιδοφόρος περιοχή θεωρείται αυτή στο Βόρειο Αιγαίο, στην οποία εντοπίζονται και τα ελληνοτουρκικά προβλήματα με την υφαλοκρηπίδα” .
Στη συνέχεια ο έγκριτος οικονομικός αναλυτής και αρθογράφος του “Βήματος” γράφει ότι “σύμφωνα πάντοτε με ανεπίσημες εκτιμήσεις, στο Βόρειο Αιγαίο υπάρχουν αποθέματα αποτελούμενα από τουλάχιστον 2,5 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, που καλύπτουν, εφόσον αντληθούν, τις πετρελαϊκές ανάγκες της χώρας για 25 χρόνια, αφού η Ελλάδα καταναλώνει 100 εκατομμύρια βαρέλια αργού το χρόνο, σε κατεργασμένα προϊόντα. Το πραγματικό φιλέτο εντοπίζεται μεταξύ Αγίου Όρους, Λήμνου, Ίμβρου και Αγίου Ευστρατίου” λένε Άγγλοι και Ολλανδοί ειδικοί.
Λίγο ως πολύ, οι Αγιοστρατίτες γνωρίζουμε τις ιστορίες με την πίσσα στο νησί και τη μεγάλη “λαδιά” που εμφανίζεται στη θάλασσα όταν είναι μπουνάτσα, στην περιοχή “Πίσσα” και άλλες παρόμοιες ιστορίες που όπως φαίνεται δεν είναι καθόλου μύθος!
Από τα παραπάνω, διαφαίνεται και η στάση του στρατιωτικό-βιομηχανικού συμπλέγματος του τουρκικού κατεστημένου, που καθορίζει και την εξωτερική πολιτική της γειτονικής χώρας, με το να εν-τάσσει στην πολιτική των “γκρίζων ζωνών” τις συγκεκριμένες περιοχές του Αιγαίου, που συμπίπτουν με τη γνώση ύπαρξης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Η ελληνική πλευρά, ιδιαίτερα μετά το 1999, προσπαθεί μια ειρηνική ελληνο-τουρκική προσέγγιση. Η στρατηγική επιλογή όμως της γείτονος είναι η δημιουργία αναχωμάτων στην εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης για τα μερίσματα που ανήκουν σε κάθε χώρα. Η επιλογή της γείτονος είναι σε αντίθετη κατεύθυνση με τη λογική της Μ. Βρεττανίας τη δεκαετία του 1970, που υποστήριζε ειρηνικό δια-κανονισμό για τα πετρέλαια της Βόρειας Θάλασσας με τη Δανία, Ολλανδία, Σου-ηδία, κτλ.
Μέχρις όμως να ξεκινήσουν όλα αυτά τα μεγαλεπίβολα σχέδια η Ελληνική Πολιτεία πρέπει να ενισχύσει με κάθε τρόπο την ανάπτυξη του νησιού μας, και ιδιαίτερα τα νέα παιδιά, έτσι ώστε να γίνει ελκυστικός ο Αη-Στράτης για να παραμείνει κάποιος μόνιμα και να κάνει οικογένεια, δίνοντας στο νησί πραγματική ανά-σα ζωής. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η φθίνουσα πληθυσμιακή κατάσταση, σαν συνέπεια πολλών αρνητικών παραγόντων.
Μόνο με συντονισμένο στρατηγικό σχεδιασμό ανάπτυξης, στη βάση ενός ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα με κοινωνική μέριμνα (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, προληπτική και διαγνωστική ιατρική) και με “πράσινη” περιβαλλοντική ευαισθησία που αποτελεί και το μεγάλο κεφάλαιο του νησιού μας αλλά και της οικονομικής τουριστικής δραστηριότητας καθώς και με την προβολή του, θα μπει το νησί μας σε καλύτερο δρόμο.
Αντώνης Κουγιαγκάς
Ναός Αγίου Ευστρατίου
Αποκαλύφθηκε με τις ανασκαφές στο παλιό χωριό το πάτωμα και οι τοίχοι του ναού του Αγίου Ευστρατίου των Πέντε Μαρτύρων.
Ο Ναός ήταν κτισμένος πάνω σε αρχαίο ελληνικό ναό στην κορυφή του λόφου. Στο πάτωμα φαίνονται οι βά-σεις των αρχαίων κιόνων που είχαν ενσωματωθεί στο ναό καθώς και η ιερά Τράπεζα η οποία είχε κατασκευαστεί από δύο κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανα του αρχαίου ναού και μία βάση κίονα. Στην είσοδο επίσης είχαν ενσωματωθεί αρχαία μέλη από λευκό μάρμαρο το οποίο είχε εισαχθεί από αλλού γιατί ο Αη-Στράτης δεν είχε μάρμαρο.
Στο δάπεδο μπροστά στην είσοδο υπάρχουν ακόμα τα ίχνη αρχαίας ψηφιδωτής διακόσμησης.
Ο Αη-Στράτης διαπιστώνουμε ακόμη μία φορά ότι έχει μία μακραίωνη ιστορία πολιτισμού.
Ο Ναός ήταν κτισμένος πάνω σε αρχαίο ελληνικό ναό στην κορυφή του λόφου. Στο πάτωμα φαίνονται οι βά-σεις των αρχαίων κιόνων που είχαν ενσωματωθεί στο ναό καθώς και η ιερά Τράπεζα η οποία είχε κατασκευαστεί από δύο κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανα του αρχαίου ναού και μία βάση κίονα. Στην είσοδο επίσης είχαν ενσωματωθεί αρχαία μέλη από λευκό μάρμαρο το οποίο είχε εισαχθεί από αλλού γιατί ο Αη-Στράτης δεν είχε μάρμαρο.
Στο δάπεδο μπροστά στην είσοδο υπάρχουν ακόμα τα ίχνη αρχαίας ψηφιδωτής διακόσμησης.
Ο Αη-Στράτης διαπιστώνουμε ακόμη μία φορά ότι έχει μία μακραίωνη ιστορία πολιτισμού.
Εσπερινός στην Παναγιά
Με μεγάλη κατάνυξη έγινε ο εσπερινός την παραμονή της μεγάλης θρησκευτικής εορτής της Παναγίας το Δεκαπενταύγουστο. Η λειτουργία τελέστηκε έξω από το γραφικό πέτρινο εκκλησάκι της Μικρής Παναγιάς στο πλακόστρωτο προαύλιο.
Από νωρίς φτάσανε τα πρόσφορα μέσα σε στολισμένα με λευκά κεντήματα πανέρια και τοποθετήθηκαν στο κέντρο του προαυλίου. Κάθε πανέρι περιείχε πέντε πρόσφορα, πέντε κεριά και ένα μπουκάλι λάδι, Τάματα των οικογενειών στην Παναγιά, που κράτησαν ζωντανό και φέτος αυτό το παλαιό έθιμο.
Ο παπάς και οι ψάλτες έψελναν κάτω από τον ίσκιο της αιωνόβιας βελανιδιάς. Στο τέλος αφού ευλογήθηκαν τα πρόσφορα, μοιράστηκαν στον κόσμο.
Οι στιγμές που ζήσαμε όσοι ευτυχίσαμε να παρευρεθούμε ήταν μοναδικές και αυθεντικά ορθόδοξες.
Γ.Σ.
Από νωρίς φτάσανε τα πρόσφορα μέσα σε στολισμένα με λευκά κεντήματα πανέρια και τοποθετήθηκαν στο κέντρο του προαυλίου. Κάθε πανέρι περιείχε πέντε πρόσφορα, πέντε κεριά και ένα μπουκάλι λάδι, Τάματα των οικογενειών στην Παναγιά, που κράτησαν ζωντανό και φέτος αυτό το παλαιό έθιμο.
Ο παπάς και οι ψάλτες έψελναν κάτω από τον ίσκιο της αιωνόβιας βελανιδιάς. Στο τέλος αφού ευλογήθηκαν τα πρόσφορα, μοιράστηκαν στον κόσμο.
Οι στιγμές που ζήσαμε όσοι ευτυχίσαμε να παρευρεθούμε ήταν μοναδικές και αυθεντικά ορθόδοξες.
Γ.Σ.
Γούρνες
Οι γούρνες ήταν χαρακτηριστικό στοιχείο κάθε μπαξέ δίπλα στο πηγάδι.
Χρησιμοποιούνταν για να γεμίζουν νερό και μετά να το αδειάζουν σε αυλάκια ώστε με την πίεση να φτάνει μακριά και να ποτίζει.
Χρησιμοποιούνταν ακόμα για την μπουγάδα και για το πότισμα των ζώων και για κάθε τι που χρειαζόταν νερό. Ήταν σκαλισμένες στο χέρι σε μονοκόμματο ογκόλιθο σκληρής ντόπιας πέτρας από παλιούς μαστόρους. Δυστυχώς έχουν εξαφανιστεί οι περισσότερες γούρνες θυσία στο βωμό του πρόσκαιρου κέρδους και μάθαμε ότι στολίζουν βίλες στη Λήμνο!
Προστατέψτε όσες έχουν απομείνει. Είναι στοιχείο μοναδικό της ταυτότητας του τόπου.
Γ.Σ.
Χρησιμοποιούνταν για να γεμίζουν νερό και μετά να το αδειάζουν σε αυλάκια ώστε με την πίεση να φτάνει μακριά και να ποτίζει.
Χρησιμοποιούνταν ακόμα για την μπουγάδα και για το πότισμα των ζώων και για κάθε τι που χρειαζόταν νερό. Ήταν σκαλισμένες στο χέρι σε μονοκόμματο ογκόλιθο σκληρής ντόπιας πέτρας από παλιούς μαστόρους. Δυστυχώς έχουν εξαφανιστεί οι περισσότερες γούρνες θυσία στο βωμό του πρόσκαιρου κέρδους και μάθαμε ότι στολίζουν βίλες στη Λήμνο!
Προστατέψτε όσες έχουν απομείνει. Είναι στοιχείο μοναδικό της ταυτότητας του τόπου.
Γ.Σ.
Ανάδειξη παλιού οικισμού
Συνεχίζεται το καθάρισμα των ερειπίων στο παλιό χωριό πάνω από τη “Μεγάλη Ρούγα”. Ο Πρόεδρος της Κοινότητος κάνει ενέργειες ώστε να ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς με το κράτος σε όφελος των αρχικών ιδιοκτητών με άρση της απαλλοτρίωσης.
Έτσι θα ξεκινήσει η ανοικοδόμηση του παλιού παραδοσιακού οικισμού. Ένας περίπατος στους δρόμους που ήδη έ-χουν ανοίξει είναι μία εμπειρία γνώσης και συγκίνησης. Στη φωτογραφία η είσοδος του παλιού κάστρου.
Γ.Σ.
Έτσι θα ξεκινήσει η ανοικοδόμηση του παλιού παραδοσιακού οικισμού. Ένας περίπατος στους δρόμους που ήδη έ-χουν ανοίξει είναι μία εμπειρία γνώσης και συγκίνησης. Στη φωτογραφία η είσοδος του παλιού κάστρου.
Γ.Σ.
O ξενώνας του Αη-Στράτη
Ανηφόρισα το φρεσκοασβεστωμένο καλντερίμι - απομεινάρι του παλιού χωριού - και συνάντησα την κυρία Τζούλια Μπαλάσκα στον παραδοσιακό ξενώνα της. Ανάμεσα σε κεφάτες παρέες Ιταλών και Ελλήνων τη ρώτησα για τον ξενώνα και τις προοπτικές του τουρισμού στο νησί.
“Το κτίριο όπου στεγάζεται ο ξενώνας εί-ναι ένα μεγάλο παλιό αρχοντικό χτισμένο από τα τέλη του περασμένου αιώνα. Το 1976 ο τότε Πρόεδρος της Κοινότητας Γαλανάκης Δημήτρης και ιδιοκτήτης του ακινήτου που ήταν η κατοικία του, φιλοξενούσε συχνά κόσμο σαν πρόεδρος για τις ανάγκες της κοινότητας επειδή δεν υπήρχε άλλο ξενοδοχείο ή ξενώνας. Αποφάσισε λοιπόν να επιχειρήσει τη δημιουργία της πρώτης οργανωμένης τουριστικής μονάδας στην κατοικία του.
Το 1984 ανέλαβα τη διεύθυνση και το 1991 γίνεται η επέκταση με αρκετά δωμάτια. Σήμερα έχει 15 δωμάτια με δυναμικό 45 - 50 κλίνες. Να σημειωθεί ότι ο Αη-Στράτης συνολικά διαθέτει 120 κλίνες από όλα τα ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Διαπιστώνω καθημερινά ότι οι ξένοι τουρίστες που επιλέγουν τον ΄Αγιο Ευστράτιο για τις διακοπές τους, εκτός δηλαδή από τους ντόπιους της διασποράς, έχουν ένα υψηλό μορφωτικό επίπεδο και είναι οικονομικά άνετοι. Έρχονται γνωρίζοντας την ιστορία του νησιού. Το επιλέγουν για την ησυχία του. Δεν επιλέγουν την πολυτέλεια αλλά την ποιότητα της παραδοσιακής φιλοξενίας. Ενδιαφέρονται για τον αγροτοτουρισμό, για να βιώνουν τον αληθινό Αη-Στράτη, να πάνε στα μαντριά για να δουν πως αρμέγουν, να επισκέπτονται τους μπαξέδες για να ποτίσουν με το γιερδέλι, τα καΐκια για να δουν πως ξεψαρίζουν.
Εδώ στον ξενώνα εκτιμούν το ζεστό και φιλικό οικογενειακό περιβάλλον, γίνονται όλοι μια παρέα. Έχω πελάτες που έρχονται και ξανάρχονται και τον συστήνουν στους γνωστούς τους.
Πρόβλημα για τον τουρισμό εδώ είναι η μικρή σεζόν που κρατά ένα μήνα περίπου. Θα μπορούσαμε να έχουμε κόσμο από το Πάσχα εάν υπήρχε σωστό λιμάνι και τακτικές συγκοινωνίες. Ο τουρίστας θέλει να έρθει σε επαφή με τους ντόπιους, ζητά λογικές τιμές και καθαριότητα. Οι ντόπιοι πρέπει να είναι πάντα φιλόξενοι και ιδιαίτερα ευγενικοί. Πρέπει να καταλάβουνε ότι όλοι οι κάτοικοι του νησιού πλέον έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τον τουρισμό που είναι βασικός άξονας ανάπτυξης του τόπου. Οι βοσκοί π.χ. πρέπει να μαζεύουν τα ζώα τους από τις παραλίες τον Μάϊο και να τα αφήνουν ελεύθερα πάλι τον Σεπτέμβριο. Οι επαγγελματικές δραστηριότητες αλληλοεπηρεάζονται.
Να πάρουμε παράδειγμα τα άλλα νησιά. Τον τόπο μας να τον αγαπάμε, όχι να κοιτάμε μόνο πως θα τον εκμεταλλευτούμε καλύτερα.
Το ότι ο Αη-Στράτης άργησε πολύ να αναπτύξει τον τουρισμό αυτό λειτουργεί σήμερα υπέρ του γιατί διατήρησε μια αυθεντική ατμόσφαιρα άλλης εποχής”.
Του Γ. Σιγάλα
“Το κτίριο όπου στεγάζεται ο ξενώνας εί-ναι ένα μεγάλο παλιό αρχοντικό χτισμένο από τα τέλη του περασμένου αιώνα. Το 1976 ο τότε Πρόεδρος της Κοινότητας Γαλανάκης Δημήτρης και ιδιοκτήτης του ακινήτου που ήταν η κατοικία του, φιλοξενούσε συχνά κόσμο σαν πρόεδρος για τις ανάγκες της κοινότητας επειδή δεν υπήρχε άλλο ξενοδοχείο ή ξενώνας. Αποφάσισε λοιπόν να επιχειρήσει τη δημιουργία της πρώτης οργανωμένης τουριστικής μονάδας στην κατοικία του.
Το 1984 ανέλαβα τη διεύθυνση και το 1991 γίνεται η επέκταση με αρκετά δωμάτια. Σήμερα έχει 15 δωμάτια με δυναμικό 45 - 50 κλίνες. Να σημειωθεί ότι ο Αη-Στράτης συνολικά διαθέτει 120 κλίνες από όλα τα ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Διαπιστώνω καθημερινά ότι οι ξένοι τουρίστες που επιλέγουν τον ΄Αγιο Ευστράτιο για τις διακοπές τους, εκτός δηλαδή από τους ντόπιους της διασποράς, έχουν ένα υψηλό μορφωτικό επίπεδο και είναι οικονομικά άνετοι. Έρχονται γνωρίζοντας την ιστορία του νησιού. Το επιλέγουν για την ησυχία του. Δεν επιλέγουν την πολυτέλεια αλλά την ποιότητα της παραδοσιακής φιλοξενίας. Ενδιαφέρονται για τον αγροτοτουρισμό, για να βιώνουν τον αληθινό Αη-Στράτη, να πάνε στα μαντριά για να δουν πως αρμέγουν, να επισκέπτονται τους μπαξέδες για να ποτίσουν με το γιερδέλι, τα καΐκια για να δουν πως ξεψαρίζουν.
Εδώ στον ξενώνα εκτιμούν το ζεστό και φιλικό οικογενειακό περιβάλλον, γίνονται όλοι μια παρέα. Έχω πελάτες που έρχονται και ξανάρχονται και τον συστήνουν στους γνωστούς τους.
Πρόβλημα για τον τουρισμό εδώ είναι η μικρή σεζόν που κρατά ένα μήνα περίπου. Θα μπορούσαμε να έχουμε κόσμο από το Πάσχα εάν υπήρχε σωστό λιμάνι και τακτικές συγκοινωνίες. Ο τουρίστας θέλει να έρθει σε επαφή με τους ντόπιους, ζητά λογικές τιμές και καθαριότητα. Οι ντόπιοι πρέπει να είναι πάντα φιλόξενοι και ιδιαίτερα ευγενικοί. Πρέπει να καταλάβουνε ότι όλοι οι κάτοικοι του νησιού πλέον έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τον τουρισμό που είναι βασικός άξονας ανάπτυξης του τόπου. Οι βοσκοί π.χ. πρέπει να μαζεύουν τα ζώα τους από τις παραλίες τον Μάϊο και να τα αφήνουν ελεύθερα πάλι τον Σεπτέμβριο. Οι επαγγελματικές δραστηριότητες αλληλοεπηρεάζονται.
Να πάρουμε παράδειγμα τα άλλα νησιά. Τον τόπο μας να τον αγαπάμε, όχι να κοιτάμε μόνο πως θα τον εκμεταλλευτούμε καλύτερα.
Το ότι ο Αη-Στράτης άργησε πολύ να αναπτύξει τον τουρισμό αυτό λειτουργεί σήμερα υπέρ του γιατί διατήρησε μια αυθεντική ατμόσφαιρα άλλης εποχής”.
Του Γ. Σιγάλα
H πρώτη σύγχρονη κτηνοτροφική μονάδα
Ο κ. Γιάννος Κωνσταντίνος όχι μόνο συνεχίζει με κέφι και πολύ δουλειά την οικογενειακή παράδοση της κτηνοτροφίας αλλά είχε το θάρρος και τη διορατικότητα να χτίσει όλα τα σύγχρονα και απαραίτητα κτίρια και να δημιουργήσει όλες τις κατάλληλες υποδομές για μία σύγχρονη και βιώσιμη κτηνοτροφική μονάδα.
“Έχω σαν στόχο”, μας είπε ο ίδιος, “να πάρω πιστοποίηση για βιολογικά προϊόντα επειδή όλη η παραγωγή και τα προϊόντα μας είναι ουσιαστικά αγνά και βιολογικά. Η τιμή του κρέατος διεθνώς έχει πέσει αλλά τα γαλακτοκομικά κρατούν ακόμα καλή τιμή και τα βιολογικά προϊόντα αφήνουν ένα καλύτερο κέρδος και δικαιώνουν τους κόπους μας. Η σχετική πιστοποίηση βέβαια έχει ορισμένες προϋποθέσεις όπως σύγχρονο τυροκομείο ακόμα και πιστοποιημένο σφαγείο. Πρέπει όμως να ενδιαφερθούν και τα υπόλοιπα μέλη του αγροτοκτηνοτροφικού συνεταιρισμού να πιστοποιηθούν, ώστε η διαδικασία να είναι οικονομικά συμφέρουσα για όλους μας και έτσι οι μικρές μονάδες θα είναι βιώσιμες στο νησί.
Ας δούμε ένα παράδειγμα. Τα πρόβατα μεταφέρονται ζωντανά γιατί δεν υπάρχει εδώ κατάλληλο σφαγείο. Το καράβι δεν έρχεται να παραλάβει και να μεταφέρει λιγότερα από 600 πρόβατα και όποιος έχει μόνο ας πούμε 200 έχει με-γάλο πρόβλημα στη μεταφορά.
Κατορθώσαμε και πήραμε επιδότηση για κάθε μονάδα 75%, αλλά παρόλα αυτά έχω κάνει μεγάλο άνοιγμα. Για να οργανωθούν τα πάντα προσπάθησα πολύ. Κάναμε δύο φορές γεώτρηση για να βρούμε νερό με τεράστια έξοδα και πιο τεράστια απογοήτευση. Την πρώτη φορά στα 150 μέτρα βάθος δεν βρήκαμε νερό. Μέχρι και ραβδοσκόπο είχαμε χρησιμοποιήσει. Τελικά φέραμε επιστήμονα γεωλόγο που μας υπέδειξε το σημείο και κάναμε νέα γεώτρηση και βρήκαμε νερό μετά τα 150 μέτρα. Σύνολο μαζί με τη διαφορά του υψομέτρου γίνεται 380 μέτρα. Χρειάστηκε να προμηθευτούμε μεγάλες γεννήτριες για να φέρνουν με πίεση το νερό από τέτοιο ύψος.
Το νερό, όμως, είναι αρκετό σε ποσότητα, δροσερό και πεντακάθαρο και θα σπείρουμε και θα ποτίζουμε τριφύλλι για ζωοτροφή.
Έχω πάρει μεγάλο ρίσκο αλλά το ρίσκο είναι για τους νέους. Είμαι αισιόδοξος”.
Και μείς είμαστε σίγουροι ότι τέτοιες αξιέπαινες προσπάθειες επιχειρηματικότητας των νέων ανθρώπων του νησιού θα έχουν πραγματικά θετικότατη εξέλιξη.
“Έχω σαν στόχο”, μας είπε ο ίδιος, “να πάρω πιστοποίηση για βιολογικά προϊόντα επειδή όλη η παραγωγή και τα προϊόντα μας είναι ουσιαστικά αγνά και βιολογικά. Η τιμή του κρέατος διεθνώς έχει πέσει αλλά τα γαλακτοκομικά κρατούν ακόμα καλή τιμή και τα βιολογικά προϊόντα αφήνουν ένα καλύτερο κέρδος και δικαιώνουν τους κόπους μας. Η σχετική πιστοποίηση βέβαια έχει ορισμένες προϋποθέσεις όπως σύγχρονο τυροκομείο ακόμα και πιστοποιημένο σφαγείο. Πρέπει όμως να ενδιαφερθούν και τα υπόλοιπα μέλη του αγροτοκτηνοτροφικού συνεταιρισμού να πιστοποιηθούν, ώστε η διαδικασία να είναι οικονομικά συμφέρουσα για όλους μας και έτσι οι μικρές μονάδες θα είναι βιώσιμες στο νησί.
Ας δούμε ένα παράδειγμα. Τα πρόβατα μεταφέρονται ζωντανά γιατί δεν υπάρχει εδώ κατάλληλο σφαγείο. Το καράβι δεν έρχεται να παραλάβει και να μεταφέρει λιγότερα από 600 πρόβατα και όποιος έχει μόνο ας πούμε 200 έχει με-γάλο πρόβλημα στη μεταφορά.
Κατορθώσαμε και πήραμε επιδότηση για κάθε μονάδα 75%, αλλά παρόλα αυτά έχω κάνει μεγάλο άνοιγμα. Για να οργανωθούν τα πάντα προσπάθησα πολύ. Κάναμε δύο φορές γεώτρηση για να βρούμε νερό με τεράστια έξοδα και πιο τεράστια απογοήτευση. Την πρώτη φορά στα 150 μέτρα βάθος δεν βρήκαμε νερό. Μέχρι και ραβδοσκόπο είχαμε χρησιμοποιήσει. Τελικά φέραμε επιστήμονα γεωλόγο που μας υπέδειξε το σημείο και κάναμε νέα γεώτρηση και βρήκαμε νερό μετά τα 150 μέτρα. Σύνολο μαζί με τη διαφορά του υψομέτρου γίνεται 380 μέτρα. Χρειάστηκε να προμηθευτούμε μεγάλες γεννήτριες για να φέρνουν με πίεση το νερό από τέτοιο ύψος.
Το νερό, όμως, είναι αρκετό σε ποσότητα, δροσερό και πεντακάθαρο και θα σπείρουμε και θα ποτίζουμε τριφύλλι για ζωοτροφή.
Έχω πάρει μεγάλο ρίσκο αλλά το ρίσκο είναι για τους νέους. Είμαι αισιόδοξος”.
Και μείς είμαστε σίγουροι ότι τέτοιες αξιέπαινες προσπάθειες επιχειρηματικότητας των νέων ανθρώπων του νησιού θα έχουν πραγματικά θετικότατη εξέλιξη.
Θα ήθελα, πρώτα, να χαιρετίσω τους αναγνώστες σας, και να σας συστηθώ. Ονομάζομαι Σαράντος Παναγιώτης και φέρω το βαθμό του Ανθυπασπιστή Λ.Σ. Υπηρετώ στο Λιμενι-κό Σταθμό Αγίου Ευστρατίου, ως Λιμενοσταθμάρχης, από την 21-05-2007. Κατάγομαι από την Σαμοθράκη και είμαι παντρεμένος. Η σύζυγος μου είναι και αυτή Λιμενικός και υπηρετεί στο Λιμενικό Σταθμό Αγίου Ευστρατίου.
Κατά την 15ετή θητεία μου στο Λιμενικό Σώμα, έχω υπηρετήσει σε Υπηρεσίες του ανατολικού Αιγαίου και συγκεκρι-μένα στα νησιά Τήλο και Ρόδο Δωδεκα-νήσων, στη Σαμοθράκη, στην Αλεξανδρούπολη και για ενάμιση χρόνο, τώρα, στο νησί του Αγίου Ευστρατίου. ΄Εχω αναλάβει καθήκοντα τόσο σε γραφεία όσο και εξωτερική υπηρεσία όπου κάθε φορά, η Υπηρεσία έκρινε ότι είναι απαραίτητο.
Ο ΄Αγιος Ευστράτιος είναι ένα μικρό νησί, στο κέντρο του Β.Α. Αιγαίου, του ο-ποίου η γεωγραφική θέση, του προσδίδει ιδιαίτερο χαρακτήρα, καθώς η διέλευση σκαφών, προς τα γύρω νησιά και την ηπειρωτική χώρα αλλά και η είσοδος - έξοδος από τα στενά, οδηγούν σε αυξημένη κίνηση.
Αποτέλεσμα αυτής της αυξημένης κίνησης, είναι και τα διάφορα περιστατικά έρευνας και διάσωσης, που εξε-λίχθηκαν στην περιοχή δικαιοδοσίας του Λ/Σ Αγίου Ευστρατίου. Μπορώ να θυμηθώ ορισμένα από αυτά που συνέβησαν όπως:
Τον Αύγουστο 2007 και συγκεκριμένα την 15-08-2007, ώρα 03:30, ενημερώθηκε η Υπηρεσία μας, μέσω VHF από το Ε/Γ-Ο/Γ “ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ" Ν.Π. 11436, ότι ένα φουσκωτό σκάφος είναι ακυβέρνητο νότια του ακρωτηρίου Υποσμηναγού Ν. Σιαλμά. Οργανώθηκε μεγάλη επιχείρηση διάσωσης, καθώς στο εν λόγω σκάφος παρουσιάσθηκε μηχανική βλάβη και παρασυρόταν από τα κύματα. Τελικά είχαμε ευτυχή αποτελέσματα, καθώς σκάφος του Λιμενικού Σώματος, το Ν/Γ 514 (Λ/Χ Μύρινας), που έπλεε στην ευρύτερη περιοχή, εντόπισε το ακυβέρνητο σκάφος και το οδήγησε ασφαλώς στο λιμένα μας, με επιβαίνοντες δύο άτομα.
Την 18-08-2007 και ώρα 20:00, ενημερώθηκε η Υπηρεσία μας, από το Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, ότι σκάφος που πλέει νότια - νοτιοανατολικά της νήσου, έχει βλάβη στα ναυτιλιακά του όργανα και χρήζει παροχή βοήθειας. Αμέσως απέπλευσε για την εν λόγω περιοχή, το περιπολικό σκάφος του Λ/Σ Αγίου Ευστρατίου όπου στα 4 ν.μ. νότια του ακρωτηρίου Υποσμηναγού Ν. Σιαλμά, εντόπισε το εν λόγω σκάφος και το οδήγησε, ασφαλώς, στο λιμένα μας με επιβαίνοντα τον ιδιοκτήτη του.
Ένα ακόμη περιστατικό, συνέβη την 01-09-2007 και ώρα 10:30, όπου ενημερώθηκε τηλεφωνικά η Υπηρεσία μας από το Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης του Υπουργείου μας, ότι σκάφος βυθίζεται με πέντε επιβαίνοντες, στη θαλάσσια περιοχή νότια - νοτιοανατολικά της νήσου στα 25 ν.μ. περίπου (ύφαλο Τζόνσον). Άμεσα, απέπλευσε για την εν λόγω περιοχή, το περιπολικό σκάφος της Υπηρεσίας μας, όπως και το Α/Κ “Γεώργιος” Ν.Μ. 108 με πλήρωμα τα αδέλφια Κωνσταντίνο και Εμμανουήλ Προβατά και επιβαίνοντα όργανο της Υπηρεσίας μας. Τελικά το σκάφος βυθίστηκε και τα πέντε άτομα διασώθηκαν από ελικόπτερο της Πολεμικής Αεροπορίας, που εδρεύει στην Λήμνο, ενώ το περιπολικό σκάφος της Υπηρεσίας μας βρισκόταν σε κοντινή απόσταση, περί 20 λεπτών πορείας, για την παραλαβή αυτών.
Ακόμη, τα ξημερώματα της 28-10-2007 και ώρα 3:30, ενημερώθηκε η Υπηρεσία μας τηλεφωνικά, από το Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης του Υπουργείου μας, προς εντοπισμό και παροχή βοή-θειας στο κινδινεύον Θ/Γ “MELITE”, ση-μαίας Αγγλίας. Οργανώθηκε μεγάλη επιχείρηση διάσωσης του εν λόγω Θ/Γ, το οποίο παρουσίαζε εισροή υδάτων από την πλώρη. Άμεσα, απέπλευσε το Α/Κ “ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ” Σ.Μ.182, με πλήρωμα τα αδέλφια Χρήστος και Ευστάθιος Βλαστός και επιβαίνοντα εμένα τον ίδιο. Μεταβήκαμε στο Ακρωτήρι Υποσμηναγού Ν. Σιαλμά, όπου εντοπίστηκε το Θ/Γ και δίδοντας κατάλληλες οδηγίες, μεταφέρθηκε αυτοδύναμα, με μισοβυθισμένη την πλώρη στο λιμένα Αγίου Ευστρατίου με τους τρεις Άγγλους υπήκοους ασφαλείς. Έγινε απάντληση υδάτων καθώς η εισροή υδάτων στους κλειστούς χώρους ενδιαίτησης είχαν φθάσει περίπου στο ύψος των 1.70 μ. Στη μεγάλη επιχείρηση διάσωσης του παραπάνω Θ/Γ, πέραν του εν λόγω Α/Κ έλαβαν μέρος το Ε/Γ-Ο/Γ “ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΟΥΜΕΛΑ” Ν.Π. 11436, το ελικόπτερο Super Puma και το Ν/Γ 514 (Λ/Χ Μύρινας).
Επιπρόσθετα, κατά το μή-να Αύγουστο του 2008, τέσσερις φορές, τουρκικά αλιευτικά (μηχανότρατες) εν-τοπίστηκαν στα 5,5 ν.μ. βορειοανατολικά της νήσου Αγιος Ευστράτιος, να επιχειρούν να αλιεύσουν εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Το περιπολικό της Υπηρεσίας μας, ΠΛΣ 352, κινήθηκε στην εν λόγω περιοχή, όπου ακολουθώντας τις προβλεπόμενες διαδικασίες, απομάκρυνε διακριτικά τα τουρκικά αλιευτικά ανατολικά, εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων.
Ο Λιμενικός Σταθμός Αγίου Ευστρατίου είναι ένας ζωντανός κρατικός φορέας, με ιδιαίτερη λαχτάρα για κοινωνική προσφορά στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, την προστασία των θαλάσσιων συνόρων, τη διασφάλιση τακτικών και ασφαλών θαλάσσιων συγκοινωνιών καθώς και στην εξυπηρέτηση πολιτών, τόσο των κατοίκων του νησιού όσο και τουριστών, που το επισκέπτονται. Ο τουρισμός που αποτελεί έναν από τους βασικότερους πυλώνες της οικονομικής ζωής του νησιού συμβάλλει καθοριστικά στην επιβίωση του συνόλου, σχεδόν, των κατοίκων. Σε αυτόν, λοιπόν, τον τομέα, οι κάτοικοι θα πρέπει να καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια δίδοντας κάθε δυνατή διευκόλυνση στους επισκέπτες, είτε αυτοί καταφθάνουν με τα πλοία της γραμμής, είτε με σκάφη (Θ/Γ ή φουσκωτά).
Δίνοντας λοιπόν, σε έναν επισκέπτη μία πληροφορία, ή πιάνοντας ένα σχοινί στον προβλήτα του σκάφους που προ-σπαθεί να δέσει, δεν πρέπει να αποτελεί βάρος αλλά χαρά και εξυπηρέτηση χωρίς να υπάρχει η σκέψη του κέρδους. Η διευκόλυνση των επισκεπτών - τουρι-στών, αποτελούν παράγοντες που θα βοηθήσουν στην παραπάνω εξέλιξη του νησιού στο μέλλον.
Επίσης, θα ήθελα οι αναγνώστες σας να γνωρίζουν, ότι η Υπηρεσία μας λειτουρ-γεί επί 24ώρου βάσεως. Ο Λιμενικός Σταθμός Αγίου Ευστρατίου είναι ανοι-κτός απέναντι προς όλους τους πολίτες που θα χρειαστούν πληροφορίες ή και οποιαδήποτε παροχή βοήθειας. Η προ-σπάθεια που καταβάλλει το προσωπικό του Λ/Σ Αγίου Ευστρατίου είναι πάρα πολύ μεγάλη. Υπάρχει διάθεση για προ-σφορά και εξυπηρέτηση των πολιτών και του κάθε συνανθρώπου μας που έχει ανάγκη.
Subscribe to:
Posts (Atom)