Thursday 3 July 2008

Δίκτυο Natura 2000 (του Γ. Σιγάλα)

Το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000 που δημιουργήθηκε μετά από Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ένα πρόγραμμα για την καταγραφή, την αναγνώριση, την εκτίμηση και την χαρτογράφηση των φυσικών τόπων οικολογικού ενιαφέροντος και των ειδών της χλωρίδας και της πανίδας.
Στην Ελλάδα έχουν προσδιοριστεί και καταγραφεί 239 περιοχές που ονομάζονται Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (Τ.Κ.Σ) με στόχο να προστατευτεί η βιοποικιλότητα, δηλαδή η προστασία της ιδιαίτερης ποικιλίας των φυτών και των ζώων αλλά και του κάλους της περιοχής ως φυσικού τόπου.
Ο ΄Αγιος Ευστράτιος η παράκτια και η θαλάσσια ζώνη του είναι πλέον μία προστατευόμενη περιοχή, ένας δηλαδή από τους 239 αυτούς τόπους. Η έκταση της προστατευόμενης περιοχής του νησιού μας έχει προσδιοριστεί μαζί με 12% θαλάσσιας ζώνης στα 6.283 ha.
Eίναι καταγραμμένη διεθνώς με τον κωδικό GR4110002 SCI.
Στην κοντινή μας Λήμνο έχουν χαρακτηριστεί η Xορταρολίμνη, η Λίμνη Aλυκή και η θαλάσσια περιοχή της καθώς και ορισμένα κοντινά νησάκια και βραχονησίδες όπως το Σεργκίτσι, οι Διαβάτες, το Τηγάνι κ.ά.
Ο ΄Αγιος Ευστράτιος εντάχθηκε στο Natura 2000 για την ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα του τόπου και ορισμένων φυτών και ζώων του.
Παλαιότερα, ιδίως πριν το σεισμό, το νησί καλλιεργείτο σχεδόν εξ ολοκλήρου, όχι μόνο στις δύο μικρές πεδιάδες (στο Αλωνίτσι και κοντά στο χωριό) αλλά και σε κάθε πλαγιά είχαν δημιουργηθεί “μασίδες” που συγκρατούσαν το χώμα και το συγκρατούν ευτυχώς ακόμη και μέχρι σήμερα. Παντού υπήρχαν καλλιέργειες (σιτάρι, κριθάρι, αμπέλια κλπ), αλλά και βοσκότοποι.
Σήμερα υπάρχουν ελάχιστες αγροτικές καλλιέργειες και κτηνοτροφικές δραστηριότητες σε περιορισμένη έκ-ταση.
Στις εγκαταλειμμένες εκτάσεις άλλαξε η χρήση της γης και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να εισβάλλουν και να επεκταθούν φυτά διαφορετικής προέλευσης. Οι ειδικοί μας πληροφορούν ότι ακόμη δεν έχουν δημιουργηθεί οικότοποι με σταθερά χαρακτηριστικά καθώς χρόνο με τον χρόνο εξελίσσεται αυτή η διαδικασία.
Το νησί έχει μοναδικά φυτά στις αμμώδεις παραλίες, δένδρα που δεν απαντούνται συχνά όπως το συγκεκριμένο είδος της βελανιδιάς η οποία σχηματίζει αρκετές συστάδες. Εχει ορισμένα ερπετά, γεράκια, το αρπακτικό μαυροπετρίτης, αγριοπερίστερα, θαλάσσια είδη πουλιών που φωλιάζουν στα απόκρημνα βράχια των ακτών. Επίσης την άνοιξη παρουσιάζονται μεταναστευτικά πουλιά στις μικρές πρόσκαιρες λίμνες που σχηματίζονται.
Επίσης η γνωστή φώκια monachus- monachus βρίσκει καταφύγιο στις σπηλιές με αμμώδη παραλία.
Ο τόπος με τις υποθαλάσσιες σπηλιές και με τις εκτάσεις θαλάσσιου βυθού με βλάστηση με ποσειδωνίες έχει επίσης ενδιαφέρον.
Έχει παρατηρηθεί ένα είδος φυτού το Melilotus Elegans του οποίου η ποικιλία που φύεται στον Αη-Στράτη είναι η μοναδική σε όλη την Ελλάδα.
Για όλα αυτά, όμως, για την προστασία του τόπου και τις προοπτικές που δίνει το πρόγραμμα θα επανέλθουμε σε επόμενο τεύχος της εφημερίδας του συλόγου μας.