Ψαράς από μικρό παιδί, ο Σπύρος Γιάν-νος μεγαλωμένος με τις φουρτούνες και τις μπουνάτσες της θάλασσας, μας πλη-ροφόρησε τα εξής:
“Στον Αη-Στράτη δραστηριοποιούνται είκοσι δύο αλιευτικά επαγγελματικά σκά-φη. Από αυτά τα δέκα δουλεύουν χειμώ-να - καλοκαίρι με συνολική παραγωγή 10 περίπου τόνων το χρόνο ψάρια διαφό-ρων κατηγοριών. Το ψάρι χρόνο με το χρόνο μειώνεται, μειώνονται τα μικρά ψάρια, η σαρδέλα, η γόπα που πριν λίγα χρόνια γέμιζαν τη θάλασσα και ήταν η τροφή για τα μεγαλύτερα ψάρια. ΄Ετσι μειώνονται και τα μεγαλύτερα. Η υπερα-λιεία είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Το όριο π.χ. των 500 κιλών για τον αστακό καταστρατηγείται.
Ο μη σεβασμός στους κανονισμούς, το άλλο μεγάλο πρόβλημα. Οι ελληνικές ανεμότρατες έχουν δικαίωμα να ψαρεύ-ουν μέχρι το ενάμισυ μίλι απόσταση από την στεριά και τις βλέπουμε να ψαρεύ-ουν καταστρέφοντας το βυθό καθώς σύρουν τα δίχτυα τους ακόμα και στα 500 μέτρα.
Εμείς στο νησί έχουμε μικρά καΐκια, οι-κογενειακές επιχειρήσεις. Δεν έχουμε ανεμότρατες. Οι ανεμότρατες κατα-στρέφουν το γόνο και τα μικρά ψάρια αλλά και τον ίδιο το βυθό. Καταστρέ-φουν τις φυκιάδες που εκεί γεννάνε όλα τα ψάρια. Οι ανεμότρατες πρέπει να σταματάνε το ψάρεμα από 30 Μαΐου μέ-χρι 10 Σεπτεμβρίου για να μπορέσουν να πάρουν βάρος τα μικρά ψάρια. Εμείς βλέπουμε ξένες ανεμότρατες να ψαρεύ-ουν όλο το καλοκαίρι.
Το ίδιο γίνεται με τα γρι γρι. Αυτά στα-ματάνε τον Ιανουάριο και τον Φεβρου-άριο το ψάρεμα της σαρδέλας γιατί είναι περίοδος ωοτοκίας αλλά τα τούρκικα γρι γρι συνεχίζουν να ψαρεύουν και αυτούς τους μήνες στις ίδιες θάλασσες.Τον τε-λευταίο καιρό έχουμε δει τούρκικες μη-χανότρατες να ψαρεύουν όχι στα διεθνή που είναι μετά τα 12 μίλια αλλά στα ελ-ληνικά χωρικά ύδατα.
Ειδοποιήσαμε το λιμεναρχείο αλλά δεν μπόρεσε να κάνει τίποτα γιατί σε ορισμέ-νες περιπτώσεις δείχνουν χαρτιά ότι πουλάνε τα ψάρια στην ελληνική αγορά και άρα είναι νόμιμοι.
Κάθε χρόνο μειώνονται τα ψάρια, κάθε χρόνο αγοράζουμε νέα και ποικίλα ερ-γαλεία για το ψάρεμα αλλά αυτοί που θα τα δουλέψουν μειώνονται, ελάχιστοι νέοι μένουν σ' αυτό το δύσκολο επάγγελμα.
Όλη η παραγωγή του νησιού μας, πη-γαίνει στο ψυγείο και από εκεί στο μα-νάβη (τον χοντρέμπορα). Το καλοκαίρι αυξάνεται κατακόρυφα η ζήτηση για ψά-ρι και ο Έλληνας τρώει πλέον εισαγώ-μενα ψάρια που τα πληρώνει συχνά για ελληνικά. Τα ελληνικά ψάρια είναι ακρι-βά γιατί δεν πιάνονται μεγάλες ποσό-τητες για να πέσουν οι τιμές.
Στην αγορά βλέπουμε να πουλιώνται ψά-ρια μικρότερα από το επιτρεπόμενο μέ-γεθος π.χ. ο ξιφίας δεν πρέπει να είναι κάτω από 1,20 και η σφυρίδα κάτω από 45 εκατοστά, ο αστακός κάτω από 500 γραμμάρια.
Αν ο τουρίστας έρθει στα καΐκια 7 η ώρα το πρωί στον Αη-Στράτη θα αγοράσει φρεσκότατο ψάρι αλλιώς δεν είναι εύκολο να βρει γιατί δεν υπάρχει ψα-ράδικο-μαγαζί στο νησί, υπάρχει μό-νο το ψυγείο”.
Εμείς να σημειώσουμε ότι το 65 - 70% των εμπορικών ψαριών όπως καταγγέλει η GreenPeace υπεραλι-εύεται στην Ελλάδα.
Πριν λίγα χρόνια οι ψαράδες με το παραγάδι μπορεί να έφερναν 50-60 κιλά. Τώρα φέρνουν 10-15 κιλά και αυτό με περισσότερα χιλιόμετρα παραγάδια, με περισσότερα αγγί-στρια. Με τα δίχτυα φέρνανε δεκάδες κι-λά αφρόψαρα ενώ τώρα φέρνουν πολύ λιγότερα. Υπάρχει και μεγάλη αύξηση εξόδων, το πετρέλαιο έχει αυξηθεί πολύ και ενώ αλλού μπορούν να βρίσκουν φθηνότερο πετρέλαιο, στον Αη-Στράτη το πετρέλαιο για τους επαγγελματίες εί-ναι πανάκριβο.
Τα παράκτια σκάφη μας, τα ξύλινα τρε-χαντήρια θέλουν μεγάλη συντήρηση, κόπο και έξοδα.
Ο σεβασμός στους κανόνες είναι μία λύ-ση. Τα δίχτυα πρέπει να είναι τέτοια ώ-στε να μην πιάνονται μικρά ψάρια. Χρει-άζεται σωστή διαχείριση της θάλασσας. Οι παράκτιοι ψαράδες εξαρτώνται συ-χνά από τους μέσους δηλαδή από εκεί-νους που ψαρεύουν στις ανοιχτές θά-λασσες τα αφρόψαρα για να τα χρησιμο-ποιήσουν σαν δολώματα.
Οι Αγιοστρατίτες ψαράδες του Συνεται-ρισμού κάνουν συνήθως σωστά τη δου-λειά τους με σεβασμό στη θάλασσα που τους τρέφει. Εδώ το ψάρι δεν το βά-ζουνε στο βορικό οξύ για να φαίνεται φρέσκο, εδώ είναι φρέσκο. Οι αγιοστρα-τίτες δεν ψαρεύουν με δυναμίτες ούτε ρίχνουν βαρελάκια αμμωνίας που δη-λητηριάζουν τις θάλασσες σκοτώνοντας δεκάδες κιλά ψάρια για να πιάσουν ένα μικρό μόνο μέρος από τα σκοτωμένα.
Όμως θα πρέπει να ακολουθώνται από όλους οι σωστές πρακτικές της αλιείας, γιατί θα δικαιωθεί στο τέλος η ντόπια πα-ροιμία που λέει ότι ελλείψει ψαριών “το καλύτερο ψάρι στον Αη-Στράτη είναι η προβατίνα”.
Γ.Σ.
